مرتفع ترین شهرهای ایران را بشناسید | بام ایران کجاست؟
مبینا قراباغی برخی از شهرهای کشورمان ایران در ارتفاعات قابل‌توجهی قرار دارند و زندگی در آن‌ها با چشم‌اندازهایی کوهستانی و هوایی سرد و گاهی خنک همراه است. اگر از خود پرسیده‌اید «مرتفع‌ترین شهرهای ایران کدامند؟»، نام‌هایی چون لاله‌زار بردسیر با ارتفاعی میان ۲,۷۷۵ تا ۳,۰۰۰ متر از سطح دریا، درب بهشت کرمان حدود ۲,۷۲۰ متر، فریدون‌شهر اصفهان ۲,۵۳۰ متر و مس سرچشمه رفسنجان نزدیک ۲٬۶۲۰ متر را به یاد داشته باشید. اما اگر به اینجا آمده‌اید و آماده‌اید تا بیش از این‌ها بدانید، بیایید از شهرهای بسیار مرتفع شروع کنیم و سپس در ادامه به سراغ شهرهای مرتفع و شهرهای نسبتا مرتفع برویم.
شهرهای بسیار مرتفع (بالای ۲,۵۰۰ متر)
مقصود از شهرهای بسیار مرتفع ایران، همان شهرهایی است که با ارتفاع بیش از ۲,۵۰۰ متر از سطح دریا، در دل کوهستان‌های مرکزی، زاگرس و البرز قرار دارند. این شهرها به‌دلیل آب‌وهوای خنک، مناظر کوهستانی شفاف و جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی متنوع، همواره مورد توجه گردشگران هستند. از جمله این شهرهای بسیار مرتفع می‌توان به لاله‌زار بردسیر با دشت‌های گل محمدی و مناظر برفی، درب بهشت کرمان با آبشارها و طبیعتی بکر، فریدون‌شهر اصفهان با طبیعت کوهستانی و ییلاق‌های خوش‌آب‌وهوایش، و سمیرم با رودخانه‌های زلال و باغ‌های سرسبزش اشاره کرد. همچنین مس سرچشمه رفسنجان با ترکیب طبیعت و معدن مس گرانبهایش، شمشک با پیست‌های اسکی و چشم‌اندازهای کوهستانی، و اقلید با آب‌وهوای خنک و مناظر ییلاقی، از دیگر شهرهای بسیار مرتفع ایران به‌شمار می‌روند. در ادامه، به معرفی دقیق‌تر هر یک از این شهرها می‌پردازیم.
لاله زار
در دامنه کوه‌شاه، در بخش لاله‌زار شهرستان بردسیر استان کرمان، شهری کوهستانی و سردسیر به نام لاله‌زار قرار دارد که با ارتفاعی بین ۲,۷۵۵ تا ۳,۰۰۰ متر از سطح دریا، بلندترین شهر ایران محسوب می‌شود. این شهر، که به «بام کرمان» نیز شهرت یافته، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، در تابستان‌های گرم منطقه، هوای خنک و دل‌انگیزی دارد که در نوع خود بی‌نظیر است. لاله‌زار در ۸۰ کیلومتری شرق شهرستان بردسیر و ۱۲۰ کیلومتری شهر کرمان واقع شده است. ضمنا، این شهر زیستگاه مرغوب‌ترین گل‌های محمدی جهان و گیاهان دارویی مانند آلاله، آویشن، بومادران، پیاز و کلپوره است و گلاب لاله‌زار به‌عنوان تنها محصول ارگانیک گل محمدی کشور شناخته می‌شود و هر ساله به کشورهای مختلف صادر می‌شود.
ارتفاع: بین ۲,۷۵۵ تا ۳,۰۰۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان کرمان، شهرستان بردسیر، بخش لاله‌زار، شهر لاله‌زار
درب بهشت
شهر درب بهشت، واقع در شهرستان جیرفت استان کرمان، در ارتفاع ۲,۶۳۵ متر از سطح دریا قرار دارد و به‌عنوان یکی از مرتفع‌ترین شهرهای ایران شناخته می‌شود. این شهر در مسیر جاده رابر–جیرفت واقع شده و به‌دلیل موقعیت کوهستانی و سردسیر خود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های برفی دارد. درب بهشت در دامنه کوه‌های بحرآسمان قرار گرفته است که مهم‌ترین منابع آبی استان کرمان محسوب می‌شوند. این منطقه دارای جنگل‌های انار شیطان، مراتع پوشیده از گلزارهای متعدد و زیستگاه‌هایی برای گونه‌های جانوری متنوع است. گونه‌هایی مانند خرس سیاه آسیایی، گراز، گرگ، روباه، خرگوش، لاک‌پشت، مار، گربه وحشی، شغال، کبک، عقاب قهوه‌ای، قرقی، جغد و سار، جاذبه‌های طبیعی فراوانی برای گردشگران ایجاد کرده‌اند. همچنین، در این منطقه رصدخانه‌ای به‌نام «بام بهشت» واقع شده است که سومین رصدخانه بزرگ ایران محسوب می‌شود و به‌عنوان یک قطب علمی در منطقه شناخته می‌شود.
ارتفاع: ۲,۶۳۵ متر از سطح دریا
آدرس: استان کرمان، شهرستان جیرفت، شهر درب بهشت
شمشک
شمشک که به پیست اسکی مشهورش شناخته می‌شود، در فاصله ۵۷ کیلومتری شمال‌شرقی تهران و در بخش رودبار قصران واقع شده است. ارتفاعات این منطقه بین ۲,۶۰۰ تا ۳٬۰۵۰ متر از سطح دریا است. لازم به ذکر است که شمشک در سال ۱۳۹۱ با ادغام بخش‌های شمشک بالا، شمشک پایین، دربندسر، سفیدستان، دررود و جیرود، رسما به‌عنوان شهر برگزیده شد. این منطقه یکی از مقاصد محبوب ورزش‌های زمستانی است؛ چنانچه شمشک دارای پیست‌هایی برای اسکی، دو تله‌سیژ، تله‌اسکی بشقابی و امکانات رفاهی از جمله هتل‌ها و رستوران‌هاست. پیست اسکی شمشک از سال ۱۳۲۷ (هـ.ش) شروع به فعالیت کرد و به‌مرور زمان مجهز شد. صرف‌نظر از پیست‌های شمشک، منطقه تل تنگه و روستای امامه از دیگر دیدنی‌های شمشک به‌شمار می‌روند. هوای این شهر در تابستان خنک و مطبوع، و در زمستان سرد و برفی است که جذابیت خاصی برای طبیعت‌گردان دارد.
ارتفاع: ۲,۶۰۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، بخش رودبار قصران، شهر شمشک
فریدون شهر
فریدون‌شهر، با ارتفاع ۲٬۵۳۰ متر از سطح دریا، یکی دیگر از مرتفع‌ترین شهرهای ایران است. این شهر در غرب استان اصفهان و در دامنه‌های زاگرس مرکزی واقع شده است. فریدون‌شهر به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، آب‌وهوای معتدل کوهستانی دارد که در تابستان‌ها خنک و در زمستان‌ها سرد و برفی است. ایام کریسمس و نوروز در فریدون‌شهر معمولا برفی و شلوغ است؛ چنانچه، آیین‌های خاصی در فریدون‌شهر برگزار می‌شود. یکی از این آیین و رسوم، «منکله» نام دارد. منکله ردپای اولین مهمان بر برف در زمان سال نو است. اولین مهمان عید، ارمغان‌آورنده خوش‌یمنی دانسته می‌شود و به وی هدیه‌ای می‌دهند. از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان به پیست اسکی فریدون‌شهر، آبشار پونه‌زار و چشمه لنگان اشاره کرد. عسل فریدون‌شهر نیز از عسل‌های مرغوب ایران محسوب می‌شود و جزو سوغات این شهر است.
ارتفاع: ۲٬۵۳۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، شهرستان فریدون‌شهر، شهر فریدون‌شهر
مس سرچشمه
معدن مس سرچشمه، واقع در استان کرمان و ۵۰ کیلومتری جنوب رفسنجان، به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن روباز مس در ایران و خاورمیانه شناخته می‌شود. این معدن در ارتفاعی حدود ۲٬۵۲۴ متر از سطح دریا قرار دارد و در منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر واقع شده است. شرایط اقلیمی این منطقه ضامن زمستان‌های سرد و تابستان‌های خنک است. ذخیره اولیه معدن مس سرچشمه حدود ۱/۲ میلیارد تن سنگ معدنی با عیار متوسط ۰/۷ درصد مس برآورد شده است. این معدن ظرفیت استخراج سالانه بیش از ۶۰ میلیون تن سنگ معدن را دارد و تولید سالانه کنسانتره مس آن حدود ۳۰۰ هزار تن است. ضمنا، این معدن دارای ذخایر مولیبدن، طلا و نقره نیز می‌باشد. معدن مس سرچشمه در سال ۱۳۴۶ کشف شد و عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۵۵ آغاز گردید. از سال ۱۳۸۰ به بهره‌برداری کامل رسید و از آن زمان تاکنون نقش مهمی در تولید مس کشور داشته است.
ارتفاع: حدود ۲٬۵۲۴ متر از سطح دریا
آدرس: استان کرمان، ۵۰ کیلومتری جنوب رفسنجان، معدن مس سرچشمه
اقلید
شهر اقلید در شمال استان فارس واقع شده و یکی از شهرهای بسیار مرتفع ایران است. بر پایه اطلاعات مستند برگرفته از منابع معتبر، ارتفاع آن بیش از ۲٬۵۰۰ متر از سطح دریا اعلام شده که باعث می‌شود در محدوده شهرهای بسیار مرتفع جای گیرد. جمعیت شهر اقلید در سرشماری سال ۱۳۹۵ حدود ۵۰٬۳۴۱ نفر گزارش شده و جمعیت کل شهرستان به‌طور تقریبی ۹۳٬۷۶۳ نفر است. اقلید در منطقه‌ای کوهستانی، دنباله سلسله جبال زاگرس است. بلندترین نقطه شهرستان، کوه بل با ارتفاع حدود ۳,۹۴۳ متر در جنوب اقلید قرار دارد. از جاذبه‌های طبیعی گردشگری این شهر می‌توان به تنگ براق، باتلاق گور بهرام، چشمه‌های متنوع، دریاچه کافتر، قلعه شهرآشوب و حوضچه دختر گبر اشاره کرد.
ارتفاع: بیش از ۲٬۵۰۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان فارس، شهرستان اقلید، شهر اقلید
سمیرم
سمیرم، با ارتفاع حدود ۲,۴۶۰ متر از سطح دریا، در جنوب استان اصفهان و در دامنه‌های شرقی رشته‌کوه زاگرس واقع شده و به‌عنوان «بام ایران» شناخته می‌شود. این شهر در فاصله ۱۶۵ کیلومتری جنوب اصفهان قرار دارد و از شمال به شهرضا، از غرب به بروجن، از شرق به آباده و از جنوب به یاسوج محدود می‌شود. آب‌وهوای آن سرد و کوهستانی است، تابستان‌ها معتدل و زمستان‌ها برفی و سرد می‌شود و میانگین دمای سالانه حدود ۱۰ درجه سانتیگراد و متوسط بارش ۴۰۰ میلی‌لیتر است. این شرایط اقلیمی باعث پیدایش چشمه‌ها، آبشارها و پوشش گیاهی متنوع شده است. از جاذبه‌های طبیعی می‌توان به آبشار سمیرم (عروس زاگرس)، چشمه‌ها، دریاچه سد حنا و غار دنگزلو اشاره کرد. سمیرم همچنین قطب تولید سیب در استان اصفهان است و پیشینه آن به حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد، زمانی که به نام «کوره» شناخته می‌شده است.
ارتفاع: حدود ۲,۴۶۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، مرکز شهرستان سمیرم، شهر سمیرم
شهرهای مرتفع (بین ۲,۳۰۰ تا ۲,۴۹۹ متر)
شهرهای مرتفع ایران با ارتفاع بین ۲,۳۰۰ تا ۲,۴۹۹ متر، در دامنه‌های زاگرس و البرز واقع شده و آب‌وهوایی خنک با تابستان‌هایی معتدل دارند؛ البته همین شهرها، زمستان‌های برفی و مسیرهای کوهستانی هم دارند که گاهی دسترسی به آن‌ها را دشوار می‌کند. این شهرها، علاوه‌بر مناظر کوهستانی چشم‌نواز، جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی متنوعی ارائه می‌کنند. از جمله این شهرها می‌توان به داران اصفهان با باغ‌های سرسبز، کوهرنگ و چلگرد چهارمحال و بختیاری با چشمه‌ها و رودخانه‌های خروشان، کامو و چوگان با باغ‌های انگور و رودخانه‌های دائمی، صفاشهر فارس، بافت کرمان با کوهستان‌های جنگلی، بوئین میاندشت اصفهان، و رابر کرمان با طبیعت بکر اشاره کرد. در ادامه، هر یک از این شهرها را به‌طور دقیق‌تر معرفی می‌کنیم.
کوهرنگ و چلگرد
شهرستان کوهرنگ، در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده و با ارتفاع حدود ۲٬۳۶۵ متر از سطح دریا، یکی از مرتفع‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شود. این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۳٬۶۸۴ کیلومتر مربع، در شمال غربی استان قرار دارد و از شرق به شهرستان فارسان، از شمال به استان‌های لرستان و اصفهان، از جنوب به شهرستان اردل و از سمت غرب به استان خوزستان منتهی می‌شود. شهر چلگرد، به‌عنوان مرکز شهرستان کوهرنگ، در ۸۵ کیلومتری غرب شهرکرد واقع شده و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش در ارتفاع ۲,۴۸۰ متر از سطح دریا، به «پایتخت برفی ایران» شهرت دارد. این شهر در دامنه‌های رشته‌کوه زردکوه بختیاری، دومین قله مرتفع زاگرس، قرار گرفته است. از جاذبه‌های طبیعی این منطقه می‌توان به پیست اسکی چلگرد، دشت لاله‌های واژگون، تونل کوهرنگ و سد کوهرنگ اشاره کرد که هرکدام به‌تنهایی جذابیت‌های خاص خود را دارند.
ارتفاع: ۲,۴۸۰ متر از سطح دریا (چلگرد) و حدود ۲٬۳۶۵ متر از سطح دریا (کوهرنگ)
آدرس: استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان کوهرنگ، با مرکزیت شهر چلگرد
کامو و چوگان
کامو و چوگان، در شمال استان اصفهان و در دامنه‌های کوه‌های گرگش، خرونجن، سیاه و سفید قرار دارند. این شهر در ارتفاع حدود ۲,۴۷۰ متر از سطح دریا واقع شده و به‌عنوان یکی از شهرهای مرتفع ایران با آب‌وهوای سرد کوهستانی شناخته می‌شود. این شهر در دی‌ماه سال ۱۳۹۲ از پیوند دو منطقه «کامو» و «چوگان» پایه‌گذاری شد. کامو و چوگان در حدود ۷۰ کیلومتری جنوب‌غربی کاشان و ۱۲۰ کیلومتری اصفهان قرار دارند. این منطقه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مراکز سکونت بشر در ایران شناخته می‌شود. بلندترین نقطه جغرافیایی استان اصفهان، کوه گرگش با ارتفاع حدود ۳٬۶۰۰ متر، در این منطقه واقع شده است. از جاذبه‌های طبیعی این منطقه می‌توان به باغ‌های انگور، گیلاس و آلبالو، رودخانه‌های دائمی و مراتع سرسبز اشاره کرد. همچنین، رصدخانه ملی ایران و برج میرزا آقا خان ارزش تاریخی و علمی ویژه‌ای به این شهر بخشیده‌اند و آن را مقصدی جذاب برای گردشگران ایران و جهان کرده‌اند.
ارتفاع: ۲,۴۷۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، شهرستان فریدن، بخش کامو و چوگان، شهر کامو و چوگان
بوئین میاندشت
بوئین میاندشت، واقع در غرب استان اصفهان، با ارتفاع حدود ۲٬۴۳۰ متر از سطح دریا در بازه شهرهای مرتفع جای می‌گیرد. این شهر گرجی‌نشین شامل محلات بوئین، میاندشت و ششجوان است و قریب به ۱۷۰ کیلومتر با شهر اصفهان فاصله دارد. بخش میاندشت شهر بوئین میاندشت از زمان شاه عباس اول صفوی محل سکونت گرجیانی بوده است که به آنجا کوچ داده شدند تا از منطقه فریدن و اصفهان محافظت کنند. آب و هوای آن به سبب موقعیت کوهستانی در فصول پاییز و زمستان برفی و سرد می‌شود، میانگین دمای سالانه حدود ۷ درجه سانتیگراد است؛ چنانچه سالانه برای ۱۲۰ روز، یخ می‌بندد. بوئین میاندشت با داشتن جاذبه‌های طبیعی مانند آبشار نوغان، دره حوض، دشت لاله‌های واژگون و بیشه‌زارها، همراه با پیست اسکی افوس و آثار تاریخی نظیر حمام قدیمی و پل نوغان، یکی از مقاصد جذاب گردشگری به‌شمار می‌رود.
ارتفاع: حدود ۲٬۴۳۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، مرکز شهرستان بوئین میاندشت، شهر بوئین میاندشت
رینه
رینه شهری در بخش لاریجان شهرستان آمل استان مازندران است که ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲,۴۰۰ متر از سطح دریا است. آب‌وهوای رینه کوهستانی است و در تابستان‌ها معمولا خنک و آفتابی و در زمستان‌ها سرد و برفی دیده می‌شود. از جاذبه‌های دیدنی رینه می‌توان به چشمه آب گرم رینه با دمای حدود ۶۰ درجه سانتیگراد و خواص درمانی اشاره کرد. همچنین دشت لار با شقایق‌های وحشی در بهار، حمام تاریخی شاه عباسی، و غار گل زرد از دیگر مکان‌هایی هستند که دیدنشان در سفر به رینه توصیه می‌شود. دسترسی به رینه آسان است؛ از مبدا تهران مسیر جاده هراز را پیش بگیرید تا پس از ۲ الی ۳ ساعت به این شهر برسید.
ارتفاع: حدود ۲,۴۰۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل، بخش لاریجان، شهر رینه
داران
داران، مرکز شهرستان فریدن در استان اصفهان، شهری کوهستانی با ارتفاع حدود ۲٬۳۹۰ متر از سطح دریا است. همین ارتفاع داران را در طبقه «شهرهای مرتفع » قرار می‌دهد و آب‌وهوای سرد-کوهستانی با تابستان‌های خنک و زمستان‌های برفی دارد. در تقسیمات کشوری، داران از سال ۱۳۱۶ هجری شمسی مرکز شهرستان فریدن شده است. جمعیت این شهر در سرشماری ۱۳۹۵ برابر با ۲۰,۰۷۸ نفر گزارش شده است. داران سابقا «دارالعماره» نامیده می‌شد و نقش تاریخی در منطقه زاگرس مرکزی داشته است؛ چنانچه اکنون از دید بسیاری، علاوه‌بر چشم‌اندازهای کوهستانی، نقاط کشاورزی برای بازدیدکنندگان جذاب می‌نمایند. از دیدنی‌های داران می‌توان به موزه مردم‌شناسی، موزه مزرعه ایران و کوه ونیزان با ارتفاع بیش از ۳٬۲۰۰ متر اشاره کرد. این جاذبه‌ها همراه با مراتع و رودخانه‌های پیرامون، چهره‌ای متنوع از تاریخ و طبیعت این شهر مرتفع را پیش روی گردشگران قرار می‌دهند.
ارتفاع: حدود ۲٬۳۹۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، مرکز شهرستان فریدن، شهر داران
رابر
رابر، در استان کرمان، با ارتفاع حدود ۲,۳۴۳ متر از سطح دریا در بازه شهرهای مرتفع قرار دارد و در فاصله تقریبا ۱۸۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان واقع شده است. این شهرستان از شمال با شهرستان بردسیر، از شمال شرقی با شهرستان کرمان، از غرب با بافت و از شرق تا جنوب با جیرفت همسایه است. آب‌وهوای رابر کوهستانی و معتدل است و میانگین دمای سالانه پایین و شرایط مناسب برای بارش‌های فصلی دارد، که سبب پیدایش طبیعت بکر، دشت‌های وسیع، رودخانه‌ها و چشمه‌های متعدد شده است. از جاذبه‌های طبیعی شاخص رابر می‌توان به آبشار کوه شاه، دره و آبشار عشق‌آباد، رودخانه چشمه عروس و غار جواران اشاره کرد. شاید برایتان جالب باشد که طبق گزارش و تخمین یک هیئت آلمانی، قدیمی‌ترین درخت گردوی جهان در شهرستان رابر قرار دارد که قدمت آن بیش از ۲,۰۰۰ سال عنوان شده است.
ارتفاع: حدود ۲,۳۴۳ متر از سطح دریا
آدرس: استان کرمان، شهرستان رابر، شهر رابر
صفاشهر
صفاشهر، مرکز شهرستان خرم‌بید در استان فارس، در ارتفاع ۲٬۳۰۷ متری از سطح دریا واقع شده و به‌عنوان یکی از شهرهای مرتفع ایران با آب‌وهوای خنک و تابستان‌های معتدل شناخته می‌شود. این شهر با مساحت تقریبی ۲٬۵۰۰ هکتار، در فاصله حدود ۱۸۵ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد و از ادغام دو شهر تاریخی دهبید و خرمی در سال ۱۳۷۰ تشکیل شده است. صفاشهر با ارتفاع حدود ۲٬۳۲۴ متر از سطح دریا یکی از مرتفع‌ترین شهرهای استان فارس است و به «بام فارس» معروف شده است؛ در فصول سرد، دمای منفی در برخی گردنه‌ها به منفی ۳۵ درجه می‌رسد. از دیدنی‌های صفاشهر می‌توان به روستای قصر یعقوب با چشمه‌های طبیعی، تفرجگاه بیدستان، و نیز آثار تاریخی چون قلعهٔ گرگی و قصر سرخ بهرام‌گور با پیشینه ساسانی اشاره کرد. ضمنا، موقعیت استراتژیک و ارتفاع صفاشهر باعث شده تا این شهر در مسیر جاده تاریخی ابریشم ثبت جهانی شود.
ارتفاع: ۲٬۳۰۷ متری از سطح دریا
آدرس: استان فارس، مرکز شهرستان خرم‌بید، صفاشهر
شهرهای نسبتا مرتفع (بین ۲۰۰۰ تا ۲,۲۹۹ متر)
شهرهای نسبتا مرتفع ایران در ارتفاع ۲,۰۰۰ تا ۲,۲۹۹ متر از سطح دریا قرار دارند و به‌دلیل موقعیت کوهستانی، تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد و برفی دارند. این شهرها در زاگرس، البرز و ارتفاعات مرکزی پراکنده‌اند و با طبیعت کوهستانی و آب‌وهوای خنک، مقصدی جذاب برای گردشگران هستند. از جمله این شهرها می‌توان به بافت با جاذبه‌های طبیعی متنوع، سی‌سخت با جنگل‌ها و ییلاق‌هایش، و خوانسار با مراتع و چشمه‌های طبیعی اشاره کرد. همچنین بوانات، سپیدان، بروجن، چادگان، آشتیان و شهرکرد با مناظر طبیعی و فرهنگی متنوعی که دارند، گردشگران را به سوی خود فرا می‌خوانند. وجود چشمه‌ها، باغ‌ها، رودخانه‌ها و آثار تاریخی در این شهرها باعث شده سفر به این مناطق ترکیبی از طبیعت‌گردی و آشنایی با فرهنگ محلی باشد. در ادامه، هر یک از این شهرهای نسبتا مرتفع را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
بافت
بافت، با ارتفاع حدود ۲,۲۸۰ متر از سطح دریا، در جنوب‌غربی استان کرمان و دامنه‌های جنوبی زاگرس قرار گرفته و به «بام کویر ایران» شهرت دارد. این شهر در فاصله ۱۵۶ کیلومتری جنوب کرمان واقع است و آب‌وهوای کوهستانی آن تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد و برفی را رقم می‌زند. بافت در میان شهرهای با جمعیت بیش از ۲۷,۰۰۰ نفر، مرتفع‌ترینشان محسوب می‌شود، به همین دلیل لقب «بام کویر ایران» یا «بام جنوب ایران» را به خود گرفته است. پوشش گیاهی ارزشمند شامل جنگل‌های ارس و بنه با وسعتی گسترده، به منطقه جلوه‌ای کم‌نظیر داده است. از جاذبه‌های مهم اطراف بافت می‌توان به پارک ملی خبر با تنوع زیستی فراوان، آبشار سه‌کاسه جهان‌جان و کوه شاه با ارتفاع بیش از چهار هزار متر اشاره کرد. پارک ملی خبر با داشتن حدود ۷۵۰ گونه گیاهی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
ارتفاع: حدود ۲,۲۸۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان کرمان، مرکز شهرستان بافت، شهر بافت
سی سخت
سی‌سخت شهری کوهستانی و مرکز شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد است و در حدود ۳۵ کیلومتری شمال‌غرب یاسوج قرار دارد. ارتفاع این شهر ۲,۲۵۰ متر از سطح دریا است که آن را در جمع شهرهای نسبتا مرتفع قرار می‌دهد. سی‌سخت که با نام «ده بزرگ سی‌سخت» نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۳۶۲ (هـ.ش) به شهر تبدیل شد و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت آن به ۷,۸۵۵ نفر رسید؛ همچنین یافته‌های باستان‌شناسی از سفال‌ها و گورها نشان می‌دهد که قدمت سکونت در این منطقه به حدود ۳,۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. از جاهای دیدنی سی‌سخت می‌توان به دریاچه کوه گل، گردنه بیژن، چشمه میشی، غار ده شیخ و آبشار بهرام بیگی اشاره کرد. هوای شهر در تابستان معتدل و در زمستان برفی و سرد است و چشم‌اندازهای پیرامونی آن را درختان بلوط و منطقه حفاظت‌شده دنا پوشانده‌اند.
ارتفاع: ۲,۲۵۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان کهگیلویه و بویراحمد، مرکز شهرستان دنا، شهر سی‌سخت
خوانسار
خوانسار شهری کوهستانی در شمال‌غرب استان اصفهان است که ارتفاع رسمی آن حدود ۲٬۲۵۰ متر از سطح دریا گزارش شده است، بنابراین دقیقا در رده شهرهای نسبتا مرتفع جای می‌گیرد. در خوانسار آب‌وهوا سرد و کوهستانی و نیمه‌خشک است و تابستان‌ها معتدل و خنک و زمستان‌ها با سرما و بارش برف فراوان سپری می‌شود. از جاذبه‌های شناخته‌شده خوانسار، دشت لاله‌های واژگون گلستان کوه است که در بهار منظری چشم‌نواز خلق می‌کند؛ پارک جنگلی سرچشمه نیز با چشمه‌های متعدد همچون چشمه مرزنگوش، چشمه پیر و چشمه شترخون برای پیاده‌روی و تفریحات طبیعت‌گردی پیشنهاد می‌شود. همچنین خانه تاریخی ابهری‌ها، مقبره بابا پیر ترک و غار دامنه جز مکان‌های دیدنی مهم خوانسار هستند.
ارتفاع: حدود ۲٬۲۵۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، شهرستان خوانسار، شهر خوانسار
بروجن
بروجن، واقع در استان چهارمحال و بختیاری، با ارتفاعی حدود ۲٬۱۹۷ متر از سطح دریا در قلمرو شهرهای نسبتا مرتفع قرار می‌گیرد. این شهر با جمعیتی نزدیک به ۱۲۰ هزار نفر و مساحتی تقریبا ۵۸۰ کیلومتر مربع شناخته می‌شود و اقلیمی سردسیر با تابستان‌های معتدل و زمستان‌هایی پر از برف و سرمای شدید دارد. از دیدنی‌های بروجن می‌توان به تالاب بین‌المللی چغاخور، چشمه سیاسرد، چشمه آب سفید، پل مصلی و موزه مردم‌شناسی اشاره کرد؛ آثار طبیعی و تاریخی که امکان آشنایی با فرهنگ محلی و گشت‌وگذار در طبیعت را میسر می‌سازند. بهترین زمان بازدید از این شهر نسبتا مرتفع، فصل بهار تا شهریور است، وقتی رودخانه‌ها پرآب است و پوشش گیاهی در بهترین حالت خود جلوه‌گر می‌شود.
ارتفاع: ۲٬۱۹۷ متر از سطح دریا
آدرس: استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان بروجن، شهر بروجن
بوانات
بوانات، واقع در شمال‌شرق استان فارس، به مرکزیت شهر سوریان است و ارتفاع آن ۲,۱۸۰ متر از سطح دریا گزارش شده که آن را به یکی از شهرهای نیمه مرتفع تبدیل می‌کند. از جاذبه‌های برجسته بوانات می‌توان به چشمه پیرکدویه با باغات و درختان چنار و بوز، گردشگاه محمد حنفیه با طبیعت بکر و فضای آرام، پل آجری سوریان از دوره صفویه، و مسجد جامع سوریان اشاره کرد. همچنین منطقه حفاظت‌شده دره باغ و طبیعت زیبا در جنگل‌ها و دشت‌های مزایجان گزینه‌های خوبی برای گردش در فصول بهار و تابستان هستند.
ارتفاع: ۲,۱۸۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان فارس، شهرستان بوانات، شهر بوانات
سپیدان
سپیدان، در شمال‌غرب استان فارس و در فاصله حدود ۷۰ کیلومتری شیراز قرار دارد و با ارتفاعی بین ۲,۱۰۰ تا ۲,۲۹۹ متر از سطح دریا در ردیف شهرهای مرتفع متوسط ایران جای می‌گیرد. مرکز این شهرستان، شهر اردکان فارس است. سپیدان به‌دلیل بارش مناسب و آب‌وهوای مطبوع، دارای طبیعتی سرسبز، رودخانه‌های پرآب و مراتع وسیع است. از مهم‌ترین جاذبه‌های این شهر می‌توان به آبشار مارگون که یکی از بلندترین آبشارهای ایران محسوب می‌شود، پیست اسکی پولادکف به‌عنوان یکی از مجهزترین پیست‌های جنوب کشور، و همچنین دره‌ها و چشمه‌های خنک اطراف شهر اشاره کرد. بهترین زمان سفر به سپیدان فصل بهار و تابستان است، زمانی که طبیعت منطقه در زیباترین حالت خود قرار دارد.
ارتفاع: بین ۲,۱۰۰ تا ۲,۲۹۹ متر از سطح دریا
آدرس: استان فارس، شهرستان سپیدان، شهر سپیدان
چادگان
چادگان، شهری در غرب استان اصفهان، در ارتفاع ۲٬۱۲۲ متر از سطح دریا قرار دارد و در دسته شهرهای نسبتا مرتفع جای می‌گیرد. این شهر که مرکز شهرستان چادگان است، بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود ۳۲ هزار نفر جمعیت دارد و در فاصله تقریبی ۱۱۵ کیلومتری غرب اصفهان واقع شده است. آب‌وهوای چادگان کوهستانی و سردسیر است؛ تابستان‌هایی معتدل و زمستان‌هایی طولانی و برفی دارد. جاذبه‌های گردشگری چادگان با طبیعت کوهستانی و موقعیت خاص آن پیوند خورده است. سد زاینده‌رود و دریاچه پشت آن، یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری و تفریحی کشور است که هر ساله گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌کند. افزون‌براین، مراتع سرسبز، باغات فصلی و دهکده تفریحی زاینده‌رود، فضایی مناسب برای طبیعت‌گردی و تفریحات آبی ایجاد کرده‌اند. این شهر به‌دلیل اقلیم مطبوع و چشم‌اندازهای طبیعی، مقصد محبوبی برای سفرهای بهاری و تابستانی در منطقه به‌حساب می‌آید.
ارتفاع: حدود ۲٬۱۲۲ متر از سطح دریا
آدرس: استان اصفهان، مرکز شهرستان چادگان، شهر چادگان
آشتیان
آشتیان با ارتفاع ۲٬۱۲۰ متر از سطح دریا، در ۶۷ کیلومتری شمال‌شرقی اراک و در استان مرکزی واقع شده و در دامنه رشته‌کوه‌های تفرش و مشرف به زاگرس قرار دارد. این شهر کوچک‌ترین شهرستان استان با جمعیتی حدود ۱۶٬۳۵۷ نفر و مساحتی نزدیک به ۱٬۲۳۹ کیلومتر مربع است و آب‌وهوای سرد کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد. آشتیان از شهرهای کهن ایران است و در گذشته جزو ماد سفلی یا ماد بزرگ بوده است. ریشه نام آن از واژه‌های اوستایی-پهلوی به معنی معبد و قربانگاه است. از جاذبه‌های گردشگری آن می‌توان به امامزاده بی‌بی فاطمه صغری (س)، منزل پدر دکتر محمد مصدق، موزه آشتیان و پارک کوهستانی تپه پشته اشاره کرد که بازدیدکنندگان را با تاریخ و طبیعت این منطقه بیش از پیش آشنا می‌کند.
ارتفاع: ۲٬۱۲۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان مرکزی، مرکز شهرستان آشتیان، شهر آشتیان
شهرکرد
شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری، در ارتفاع ثابت ۲,۰۶۰ متر از سطح دریا (ارتفاع متغیر بین ۲٬۰۶۰ تا ۲٬۳۵۰ متر از سطح دریا) واقع شده و به‌عنوان مرتفع‌ترین مرکز استان در ایران شناخته می‌شود. این شهر در دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش، دارای آب‌وهوای سرد کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل است. جمعیت شهرکرد در حدود ۱۹۰٬۴۴۱ نفر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ است. از جاذبه‌های گردشگری شهرکرد می‌توان به آبشار زردلیمه، قلعه چالشتر، پل زمان‌خان سامان، گرداب بن، قلعه دزک، پارک ملی تنگ صیاد، پل خراجی و پیرغار اشاره کرد. همچنین موزه باستان‌شناسی، مسجد جامع شهرکرد، حمام خان، مسجد اتابکان، چشمه دیمه، تالاب چغاخور، قلعه جونقان، شیرسنگی و غار سراب امیدآباد از دیگر دیدنی‌های این شهر هستند.
ارتفاع: ۲,۰۶۰ متر از سطح دریا
آدرس: استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد
سخن پایانی
مرور این مقاله، نشان می‌دهد که این مناطق صرفا ارتفاعاتی چشمگیر با آب‌وهوای کوهستانی نیستند، بلکه هر یک با فرهنگ، تاریخ و جاذبه‌های طبیعی خود، تجربه‌ای متفاوت از زندگی و سفر در ارتفاعات را ارائه می‌کنند. از لاله‌زار و درب بهشت تا سپیدان و بوانات، این شهرها محیطی مناسب برای گردشگری، پیاده‌روی، کوهنوردی و آشنایی با سنت‌های محلی فراهم می‌آورند. از طرفی به شما این امکان را می‌دهند تا با برنامه‌ریزی دقیق، سفر خود را با شناخت کامل از شرایط اقلیمی و جغرافیایی آن‌ها آغاز کنید. نظر شما درباره بازدید از این شهرهای تو گویی بسیار مرتفع، مرتفع یا نسبتا مرتفع چیست؟ پیشنهاد می‌کنیم دیدگاه خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید و تجربه سکونت در این شهرها یا سفر به این ارتفاعات را با ما و دیگران مطرح کنید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.