ممنوع الخروج شده اید؟ روش های استعلام حضوری و آنلاین ممنوع الخروجی
مبینا قراباغی ممکن است وقتی دارید برای سفر خارجی آماده می‌شوید، تازه بفهمید که «ممنوع الخروج» شده‌اید و این موضوع یا بهتر است بگوییم معضل، همه برنامه‌های از پیش‌تعیین‌شده را تحت‌الشعاع قرار دهد. در این مقاله قصد داریم دقیقا به این سؤال پاسخ دهیم که چگونه بفهمید ممنوع‌الخروج هستید یا نه؟ از آن مهمتر، اگر ممنوع‌الخروج هستید، چه مراحلی برای استعلام و رفع آن پیش‌روی خود دارید. توجه شما را، به‌ویژه اگر اهل سفرهای کاری یا گردشگری هستید، به ادامه مطلب جلب می‌کنیم؛ چرا که با مفهوم ممنوع‌الخروجی، دلایل و مراجع صدور آن آشنا می‌شوید و سپس مراحل استعلام آن را در سامانه‌های رسمی مرور خواهیم کرد.
تعریف ممنوع الخروجی
ممنوع‌الخروجی وضعیتی است که شخص، به حکم قانون یا دستور مراجع ذی‌صلاح، اجازه خروج از مرزهای زمینی، هوایی یا دریایی کشور را ندارد. به عبارت دیگر فرد ممکن است گذرنامه و بلیط خروج داشته باشد، اما هنگام بررسی مدارک در گیت مرزی مانع خروج شود.
قانون آیین دادرسی کیفری در ماده ۱۸۸ اجازه می‌دهد بازپرس در مواردی که به متهم دسترسی ندارد، برای مدت شش ماه دستور منع خروج او را صادر کند و این حکم قابل تمدید است. همچنین قانون گذرنامه و قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی از دیگر مبنای ممنوع‌الخروج کردن افراد هستند، خصوصا وقتی فرد مورد تقاضا، بدهکار باشد یا حکم قطعی علیه او صادر شده باشد.
روش های استعلام ممنوع الخروجی
با گسترش سامانه‌های الکترونیکی، استعلام وضعیت ممنوع‌الخروجی دیگر محدود به مراجعه حضوری نیست. اکنون شما می‌توانید با استفاده از سامانه‌های رسمی قوه قضائیه، پلیس، سازمان امور مالیاتی و ثبت اسناد، تنها با وارد کردن کد ملی، از وضعیت خروج خود از کشور آگاه شوید. این فرایند، به‌ویژه اگر قصد سفر کاری یا گردشگری دارید، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا پیش از رزرو بلیت یا برنامه‌ریزی سفر، می‌توانید از هرگونه ممنوعیت احتمالی مطلع شوید و در صورت وجود مشکل، برای رفع آن اقدام کنید. در ادامه، روش‌های رسمی استعلام از مراجع مختلف را به‌صورت گام‌به‌گام مرور می‌کنید تا هیچ سفری به‌دلیل بی‌اطلاعی ناتمام نماند.
استعلام از سامانه ثبت اسناد و املاک کشور
برای گردشگران ایرانی یا خارجی با پیشینه اقامت یا سرمایه‌گذاری در ایران، بررسی وضعیت ممنوع‌الخروجی از پرونده‌های ثبتی اهمیت زیادی دارد. استعلام از سامانه ثبت اسناد و املاک کشور امکانی است که برای موارد ممنوع‌الخروجی ناشی از اجرای اسناد رسمی در نظر گرفته شده است. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از منابع موثق، شما باید برای این نوع استعلام به سامانه ثبت من مراجعه کنید و پس از ورود، گزینه «اجرای اسناد رسمی» و سپس «استعلام ممنوع‌الخروجی» را انتخاب نمایید. در این خدمت، تنها پرونده‌هایی که در دفاتر اجرای اسناد رسمی ثبت شده‌اند، قابل استعلام هستند.
استعلام از طریق اپلیکیشن یا سایت پلیس من
برای افرادی که به هر دلیلی قصد خروج از کشور دارید، یکی از راه‌های آسان و سریع برای بررسی وضعیت احتمالی ممنوع‌الخروجی، استفاده از اپلیکیشن یا سایت پلیس من است. می‌توانید از طریق این برنامه به بخش «خدمات گذرنامه» بروید و گزینه «وضعیت خروج از کشور» را انتخاب کنید. سپس با انتخاب «استعلام ممنوع‌الخروجی» و وارد کردن کد ملی و سایر اطلاعات موردنیاز، نتیجه استعلام برایتان نمایش داده می‌شود. توجه داشته باشید که این خدمت در اپلیکیشن پلیس من تنها وضعیت گذرنامه و دستورات صادر شده به پلیس مهاجرت را نشان می‌دهد و تمام انواع ممنوع‌الخروجی (مانند موارد قضایی یا مالیاتی) را پوشش نمی‌دهد. همچنین هنگام استفاده از این خدمت، لازم است هزینه‌ای حدود ۶,۲۰۰ تومان پرداخت کنید.
استعلام از سازمان امور مالیاتی کشور
اگر یکی از دلایل احتمالی ممنوع‌الخروجی‌تان به بدهی مالیاتی مربوط باشد، می‌توانید از طریق سازمان امور مالیاتی کشور وضعیت خود را استعلام کنید. برای این کار، به درگاه ملی خدمات مالیاتی بروید و پس از ورود با کد ملی و رمز عبور، گزینه «استعلام ممنوع‌الخروجی» را انتخاب کرده و وضعیت خود را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که این استعلام فقط ممنوع‌الخروجی‌هایی را نشان می‌دهد که از سوی سازمان امور مالیاتی به‌دلیل بدهی ثبت شده‌اند و شامل محدودیت‌های قضایی یا مرتبط با پرونده‌های ثبت اسناد نمی‌شود.
استعلام حضوری از مراجع گذرنامه یا دفاتر خدمات قضایی
در برخی موارد که امکان دسترسی به خدمات آنلاین ندارید یا به استعلامی دقیق‌تر نیاز پیدا می‌کنید، می‌توانید به‌صورت حضوری به اداره گذرنامه یا دفاتر خدمات قضایی (دفاتر پلیس +۱۰ یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی) مراجعه کنید. در این مراکز، با ارائه مدارک هویتی خود مانند کارت ملی، شناسنامه و گذرنامه، می‌توانید درخواست استعلام ممنوع‌الخروجی بدهید و وضعیت خود را از طریق سامانه‌های داخلی پلیس یا قوه قضائیه بررسی کنید.
این روش به‌ویژه برای شهرهایی که دسترسی به سامانه‌های اینترنتی محدود است یا اطلاعات ناقص نمایش داده می‌شود، کاربرد بیشتری دارد. گاهی به‌دلیل حجم بالای مراجعات، ممکن است انجام استعلام زمان‌بر باشد. همچنین، در صورت وجود پرونده‌های قضایی مرتبط با ممنوع‌الخروجی، می‌توانید جزئیات آن را در همین دفاتر پیگیری کنید. توصیه می‌شود پیش از مراجعه، از زمان فعالیت و شرایط ارائه خدمات مرکز مورد نظر آگاه شوید تا فرایند استعلام سریع‌تر و بدون وقفه انجام شود.
دلایل و موارد صدور ممنوع الخروجی
ممنوع‌الخروجی اغلب زمانی رخ می‌دهد که فرد ملزم به تعهدی شده باشد یا در پرونده‌ای قضایی درگیر باشد. اگر بدهی بانکی یا چک برگشتی طی حکم قطعی تایید شود، اجرای ثبت می‌تواند درخواست ممنوع‌الخروجی ارائه دهد. همچنین، بدهی مالیاتی وقتی از سقف مشخصی فراتر رود، یکی از دلایل ممنوع‌الخروجی محسوب می‌شود.
در پرونده‌های حقوقی و کیفری، اگر متهم باشید یا حکم کیفری علیه فرد صادر شده و خروج وی مخل رسیدگی یا اجرای حکم باشد، قاضی یا بازپرس می‌تواند ممنوع‌الخروجی اعمال کند. برای زنان متاهل، در صورتی که اجازه همسر برای خروج صادر نشده باشد، یا افراد زیر ۱۸ سال بدون موافقت ولی قصد سفر داشته باشند، ممکن است ممنوع‌الخروج شناخته شوند. همچنین مقامات امنیتی می‌توانند در صورت تشخیص آسیب به منافع ملی یا امنیت کشور، منع خروج صادر کنند. در همه این موارد، مرجع صادرکننده با بررسی وضعیت پرونده و شرایط فرد، مجاز به تعیین یا لغو ممنوع‌الخروجی است.
مراجع صادرکننده حکم ممنوع الخروجی
حکم ممنوع‌الخروجی اغلب از سوی مراجع قضایی صادر می‌شود؛ به‌طور مثال، بازپرس یا دادسرا می‌توانند با استناد به ماده ۱۸۸ قانون آیین دادرسی کیفری، در جریان تحقیقات، دستور جلوگیری از خروج متهم را صادر کنند. همچنین، پس از تفهیم اتهام و آغاز رسیدگی، دادگاه حقوقی یا کیفری می‌تواند در قالب «قرار نظارت قضایی»، ممنوعیت خروج را به‌عنوان یکی از شروط نظارتی اعمال کند.
در حوزه امور مالی، اگر بدهکار هستید، سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند طبق مقررات قانون مالیات، درخواست ممنوع‌الخروجی شما را به اداره گذرنامه یا مرجع قضایی ارجاع دهد. همچنین در پرونده‌های مرتبط با اسناد لازم‌الاجرا، اداره اجرای ثبت اسناد با استناد به احکام قانونی، اقدامات لازم برای جلوگیری از خروج شما از کشور را اجرا می‌کند.
شرایط و محدودیت های دریافت مجوز خروج
برای صدور مجوز خروج از کشور، ابتدا باید وضعیت خود را مطابق مقررات مربوط به رفع ممنوع‌الخروجی، نظام وظیفه یا احکام قضایی تنظیم کنید. اگر ممنوع‌الخروجی شما ناشی از بدهی مالی، حکم قضایی یا سربازی است، ابتدا باید محدودیت را برطرف کرده یا برای دریافت استثنا اقدام کنید. در موارد استثنایی مانند سفرهای درمانی، زیارتی یا ماموریت‌های تجاری ضروری، می‌توانید از مراجع ذی‌صلاح مجوز موقت با شرایط مشخص دریافت کنید.
مواردی که امکان صدور مجوز وجود دارد
در برخی موارد استثنایی، حتی اگر ممنوع‌الخروج باشید می‌توانید مجوز خروج موقت دریافت کنید. برای این کار، در مواردی مانند درمان فوری یا ادامه درمان خارج از کشور، شرکت در مناسک دینی (مانند حج یا زیارت‌های کاری)، و ماموریت یا سفر تجاری ضروری، می‌توانید درخواست مجوز دهید. در پرونده‌های حقوقی یا اجرای اسناد، در صورتی که تضمین یا وثیقه مناسبی ارائه کنید یا دادگاه با توجه به وضعیت شما تشخیص دهد، «مجوز یک‌بار خروج» صادر خواهد شد. در پرونده‌های مالیاتی و بانکی نیز با هماهنگی سازمان مربوط و رعایت شرایط مشخص (مثلا بازگشت در زمان تعیین‌شده یا پرداخت اقساطی بدهی) امکان دریافت اجازه خروج مشروط وجود دارد. پیش از خرید بلیت یا عزیمت، حتما وضعیت خود را از طریق سامانه‌های رسمی یا مراجعه حضوری استعلام کنید تا در مرز با موانع احتمالی مواجه نشوید.
مدارک و ضمانت های لازم برای اخذ مجوز خروج
برای دریافت مجوز خروج موقت، باید مدارک هویتی و مستندات پرونده خود را ارائه کنید. کارت ملی، شناسنامه، گذرنامه معتبر و درخواست کتبی با ذکر دلیل سفر (درمانی، زیارتی، تجاری یا خانوادگی) را همراه داشته باشید. در پرونده‌های قضایی، تصویر حکم ممنوع‌الخروجی، نامه از مرجع صادرکننده و مستندات مالی یا بانکی خود را ضمیمه کنید. ارائه تضمین یا وثیقه معتبر نیز ضروری است و می‌تواند شامل سند ملکی، چک یا سفته، ضمانت‌نامه بانکی یا سپرده نقدی باشد. در برخی شرایط، سند اجاره‌ای معتبر نیز پذیرفته می‌شود. در پرونده‌های مالیاتی، باید بخشی از بدهی را پرداخت کنید یا تضمین کافی ارائه دهید و در پرونده‌های کیفری، قاضی پس از بررسی وضعیت مالی، نوع اتهام و ضرورت سفر، تصمیم نهایی برای صدور یا رد مجوز را اتخاذ خواهد کرد.
آیا امکان لغو ممنوع الخروجی وجود دارد؟
بله، در بسیاری مواقع می‌توانید ممنوع‌الخروجی خود را لغو کنید، به شرط آن‌که علت ممنوعیت رفع شده باشد. اگر ممنوع‌الخروجی شما به‌دلیل بدهی مالی یا مالیاتی است، پرداخت بدهی یا سپردن ضمانت مناسب می‌تواند به رفع آن منجر شود. در پرونده‌های اجرای اسناد رسمی یا حکم قطعی مالی، می‌توانید دادخواست اعسار بدهید و در صورتی که دادگاه ثابت کند توان پرداخت یک‌جای بدهی را ندارید، درخواست رفع ممنوع‌الخروجی خود را ارائه کنید. همچنین اگر ممنوع‌الخروجی ناشی از حکم قضایی باشد، می‌توانید طی مهلت قانونی اعتراض درخواست بازبینی دهید.
راه های قانونی رفع ممنوع الخروجی
برای لغو ممنوع‌الخروجی ابتدا باید علت آن را رفع کنید و مسیر قانونی را طی نمایید. در موارد بدهی مالی یا مالیاتی، با پرداخت بدهی یا ارائه ضمانت معتبر می‌توانید منجر به صدور قرار رفع ممنوعیت شوید. در پرونده‌های اجرای اسناد رسمی، پس از ارائه درخواست اعسار و تامین مناسب، می‌توانید تقاضای رفع ممنوع‌الخروجی کنید. در پرونده‌های کیفری نیز فرصت دارید طی ۱۰ تا ۲۰ روز پس از ابلاغ، اعتراض قانونی خود را به دادگاه ارائه دهید تا ممنوعیت لغو شود.
مدارک درخواست لغو از مراجع صادرکننده
برای دریافت مجوز خروج موقت، مدارک هویتی و مستندات پرونده خود را ارائه کنید. کارت ملی، شناسنامه، گذرنامه معتبر و درخواست کتبی با ذکر دلیل سفر (درمانی، زیارتی، تجاری یا خانوادگی) همراه داشته باشید. در پرونده‌های قضایی، تصویر حکم ممنوع‌الخروجی، نامه از مرجع صادرکننده و مستندات مالی یا بانکی خود را ضمیمه کنید. ارائه تضمین یا وثیقه معتبر نیز ضروری است و می‌تواند شامل سند ملکی، چک یا سفته، ضمانت‌نامه بانکی یا سپرده نقدی باشد. در برخی شرایط، سند اجاره‌ای معتبر نیز پذیرفته می‌شود. در پرونده‌های مالیاتی، بخشی از بدهی را پرداخت کنید یا تضمین کافی ارائه دهید و در پرونده‌های کیفری، قاضی پس از بررسی وضعیت مالی، نوع اتهام و ضرورت سفر، تصمیم نهایی برای صدور یا رد مجوز را اتخاذ خواهد کرد.
مراحل درخواست لغو از مراجع صادرکننده
برای رفع ممنوع‌الخروجی، ابتدا درخواست کتبی خود را تنظیم کرده و همراه با مدارک هویتی و مستندات مرتبط با مرجع صادرکننده مانند دادسرا، اداره اجرای ثبت یا سازمان امور مالیاتی ارائه دهید. در برخی موارد، ارائه وثیقه یا تضمین مالی برای اطمینان از اجرای تعهدات الزامی است. در پرونده‌های مالیاتی، نامه رسمی از سازمان امور مالیاتی ارائه کنید و پس از تایید، لغو ممنوع‌الخروجی طی حدود ده روز کاری در سامانه گذرنامه اعمال خواهد شد. در موارد قضایی، می‌توانید به حکم اعتراض کنید، درخواست تجدیدنظر بدهید یا طرح اعسار کنید تا محدودیت‌ها کاهش یابد. ضمنا تا صدور حکم نهایی رفع ممنوعیت، فرایند را به‌صورت مستمر از طریق مرجع مربوطه پیگیری کنید.
سخن پایانی
اکنون که با مفهوم ممنوع‌الخروجی، دلایل صدور و مراجع مربوطه آشنا شده‌اید و روش‌های استعلام از سامانه‌های رسمی و حضوری را مرور کرده‌اید، می‌دانید که برای بررسی وضعیت خود می‌توانید از اپلیکیشن پلیس من، سامانه ثبت اسناد یا درگاه سازمان امور مالیاتی استفاده کنید. در صورت ممنوع‌الخروج بودن، مسیر قانونی رفع آن شامل ارائه مدارک هویتی، مستندات پرونده و در صورت نیاز، ضمانت یا پرداخت بدهی است. این اقدامات به شما کمک می‌کند تا برنامه‌های سفر کاری یا گردشگری‌تان بدون مانع پیش برود. در پایان، خوشحال می‌شویم تجربه و دیدگاه خود را درباره استعلام یا رفع ممنوع‌الخروجی با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید و اگر سوالی در این باره دارید، حتما از ما بپرسید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.