باغ پرندگان تهران | همه چیز درباره بزرگترین باغ پرندگان ایران در لویزان
مبینا قراباغی در شمال‌شرق تهران و در میان جنگل‌های لویزان، باغ پرندگان تهران یکی از زیباترین پناهگاه‌های پرندگان پایتخت دایر شده است. این مجموعه بیش از ۲۰ هکتار وسعت دارد و میزبان صدها گونه پرنده از ایران و سراسر جهان است؛ از طاووس‌های فریبنده و فلامینگوهای صورتی گرفته تا عقاب‌های باوقار و طوطی‌های رنگارنگ که در میان شاخ و برگ‌ها پرواز و زندگی می‌کنند. مسیرهای سنگ‌فرش، برکه‌ها و فضای سبز پرطراوت، محیطی آرام و آموزشی برای خانواده‌ها و علاقه‌مندان به حیات‌وحش فراهم کرده است. باغ پرندگان تهران نه‌تنها محلی برای تماشای پرندگان است، بلکه مامنی برای نگهداری، تکثیر و آموزش درباره گونه‌های بومی و مهاجر نیز به‌شمار می‌آید. در ادامه با ما همراه شوید؛ چرا که با موقعیت دقیق، تاریخچه، بخش‌های داخلی، گونه‌های پرندگان، امکانات و ساعت بازدید این باغ آشنا خواهید شد.
باغ پرندگان تهران کجاست؟
باغ پرندگان تهران، همانطور که اشاره شد، در بخش شمال‌شرقی پایتخت و در دل پارک جنگلی لویزان قرار دارد؛ اما، برای آنکه به‌طور دقیق‌تر به موقعیت این باغ پرندگان پرداخته شود، باید اذعان داشت که این مجموعه در منطقه ۴ تهران و در خیابان کوهستان واقع شده است. ضمنا، دسترسی به آن از طریق بزرگراه شهید بابایی (خروجی هنگام) یا بزرگراه باقری امکان‌پذیر است.
موقعیت باغ پرندگان تهران در ارتفاعات جنگل لویزان سبب شده تا چشم‌انداز طبیعی و هوای خنک‌تری نسبت به بسیاری از نقاط شهر داشته باشد. از طرف دیگر، قرارگیری آن در میان فضای سرسبز لویزان باعث شده تا گردشگران ضمن بازدید از گونه‌های متنوع پرندگان، فرصت پیاده‌روی در فضای جنگلی و تماشای مناظر طبیعی را هم داشته باشند.
آدرس: تهران، بزرگراه شهید بابایی شرق، بعد از خروجی هنگام، لاین کندرو شهرک امید، خیابان کوهستان، باغ پرندگان تهران
تاریخچه و هدف احداث باغ پرندگان تهران
ایده تاسیس باغ پرندگان تهران در دهه ۱۳۸۰ مطرح شد تا بخشی از طرح گسترش فضای سبز و تقویت پیوند انسان با طبیعت در پایتخت باشد. عملیات ساخت آن از سال ۱۳۸۹ آغاز گردید. فاز اول آن با نام «دشتچر» در اردیبهشت ۱۳۹۲ به بهره‌برداری رسید و پرندگان کم‌پرواز یا دارای توانایی محدود پرواز در آن بخش نگهداری می‌شوند. فاز دوم با عنوان «آبچر» بعدها راه‌اندازی شد تا امکان نگهداری پرندگان پروازکننده در زیست‌بومی شبیه‌سازی شده فراهم گردد.
یکی از اهداف اصلی باغ پرندگان، معرفی تنوع زیستی پرندگان به بازدیدکنندگان و ایجاد فرصتی برای آموزش محیط‌زیستی است. همچنین در سال‌های اخیر هدف جانبی این مجموعه، درمان و رهاسازی پرندگان آسیب‌دیده نیز بوده است؛ مدیران باغ تاکید کرده‌اند که امکان پذیرش و مراقبت از پرندگان زخمی یا بیمار را دارند. از لحاظ طراحی سازه‌ای، پوشش گسترده کابلی و توری با کمترین تعداد ستون‌ها احداث شده تا محیطی باز و آزاد در اختیار پرندگان قرار گیرد، ضمن آنکه سازه‌ای به وسعت حدود ۱۵۰×۴۰۰ متر شامل ۱۲ ستون اصلی و ۶۸ ستون فرعی ساخته شده است. این طراحی امکان پرواز آزادانه را تا حد امکان برای گونه‌های موجود فراهم می‌کند و همزمان جلوی خروج آن‌ها را می‌گیرد.
فضای داخلی و بخش‌های مختلف باغ پرندگان
باغ پرندگان تهران مجموعه‌ای نفیس و کاربردی است که در دل جنگل لویزان طراحی شده و بازدیدکنندگان را به دنیای پرندگان نزدیک می‌کند. این باغ در دو بخش اصلی به نام‌های «دشتچر» و «آبچر» تقسیم شده است. در بخش دشتچر، پرندگانی نگهداری می‌شوند که توانایی پرواز ندارند یا برای ایمنی در قفس قرار داده شده‌اند؛ مثل پرندگان شکاری، جغد، عقاب و گونه‌هایی که نیاز به کنترل بیشتری دارند.
در مقابل، بخش آبچر به پرندگان دارای پرواز اختصاص دارد و پوشش تور و سازه‌های کابلی در این فضا امکان پرواز را فراهم می‌کند در حالی که مانع خروجشان می‌شود. سازه پوششی این فضا یکی از عناصر مهندسی شایان‌توجه مجموعه است؛ این سازه شامل ۱۲ ستون اصلی و ۶۸ ستون جانبی است که با شبکه‌ای از کابل‌ها و تور پوشیده شده و وزن کلی سقف آن به حدود ۲,۵۰۰ تن می‌رسد. هدف طراحی چنین ساختاری، کاهش تعداد ستون‌ها و ایجاد فضای باز برای پرواز آزاد پرندگان بوده است. ارتفاع ستون‌ها بین ۳۰ تا ۴۷ متر متغیر است. محیط بازدیدکنندگان در باغ با مسیر سنگ‌فرش، پل‌های چوبی، برکه‌ها و آبشارهای کوچک تزئینی آراسته شده است. همچنین در شمال غربی باغ، کبوترخانه‌ای به سبک صفوی بنا شده است که از ساختمان‌های دیدنی مجموعه محسوب می‌شود.
انواع گونه های پرندگان در باغ پرندگان
باغ پرندگان تهران میزبان بیش از ۱۶۸ گونه پرنده و حدود ۳,۰۰۰ بال پرنده است. برخی منابع آماری متفاوت مانند «۱۸۰ گونه و ۷,۵۰۰ قطعه پرنده» را نیز ذکر کرده‌اند. به‌طورکلی، در باغ پرندگان تهران، تنوع گونه‌ای قابل‌توجهی دیده می‌شود که از پرندگان شکاری تا آبزی و زینتی را شامل می‌شود. بر مبنای اطلاعات منابع معتبر، در ادامه جدولی از برخی گونه‌ها همراه با طبقه‌بندی کلی آورده شده است:
| دسته پرندگان | گونه‌های شاخص | ویژگی یا محل نگهداری |
| پرندگان شکاری | عقاب، شاهین، جغد شاخدار، کرکس | در فاز دشتچر و قفس‌های ویژه نگهداری می‌شوند |
| پرندگان آبزی و برکه‌ای | قو (سفید و سیاه)، پلیکان، فلامینگو، غاز نوک فسفری | در زیستگاه‌های آب‌دار فاز آبچر آزادترند |
| طوطی‌سانان و پرندگان گرمسیری | کاکاتو، ملنگو، طوطی لری، کاسکو، توکان | در اتاق یا محفظه‌های گرمسیری بخش دشتچر نگهداری می‌شوند |
| ماکیان و پرندگان زمینی | مرغ و خروس‌های ابریشمی و لهستانی، شترمرغ | بخش ماکیان در نزدیکی ورودی به بازدیدکنندگان نمایش داده می‌شود |
| کبوترسانان و گنجشک‌سانان | کبوتر دانفوس، کینگ اردکی، انواع سهره، قناری | در فضای سبز و بخش‌های عمومی باغ قرار داده شده‌اند |
| طاووس و پرندگان تزئینی بزرگ | طاووس، شترمرغ | معمولا در محوطه‌های باز باغ مشهود هستند |
امکانات و خدمات باغ پرندگان تهران
باغ پرندگان تهران امکانات متعددی را برای رفاه بازدیدکنندگانی چون شما فراهم کرده است. در محوطه مجموعه، پارکینگ اختصاصی در ضلع شمالی قرار دارد که بازدیدکنندگان می‌توانند خودروهای خود را پارک کنند. در سراسر باغ امکان دسترسی به اینترنت رایگان پیش‌بینی شده است. برای تامین وعده‌های غذایی، فضاهایی چون کافه، رستوران، بوفه و غرفه‌های اسنک در نقاط مختلف باغ فعال هستند. همچنین نمازخانه و سرویس‌های بهداشتی در بخش‌های متعدد باغ وجود دارد. برای تسهیل حرکت افراد کم‌توان و سالمندان، درشکه و ماشین برقی در دسترس هستند تا دسترسی به مسیرهای مختلف باغ آسان شود.
فضاهای استراحت مانند آلاچیق، نیمکت چوبی و مسیرهای سنگ‌فرش یا چوبی نیز طراحی شده‌اند تا بازدید از این مجموعه را راحت‌تر کنند. از دیگر خدمات، امکان عکاسی با پرندگان در بخش‌های تعیین‌شده، غرفه عکاسی و کلبه گل و گیاه است. همچنین اتاق مادر و کودک و غرفه‌های فروش سوغاتی و محصولات مرتبط با باغ از خدمات جانبی ارائه‌شونده به‌شمار می‌آیند.
ساعت کاری و هزینه ورودی باغ پرندگان
طبق آخرین اطلاعات موثق، باغ پرندگان تهران همه‌روزه، حتی در روزهای تعطیل نیز از ساعت ۱۰:۰۰ صبح تا ۱۷:۴۵ بعدازظهر پذیرای بازدیدکنندگان است. در برخی منابع معتبر دیگر، ساعت کاری در ایام عادی بین ۱۰:۰۰ تا ۱۶:۳۰ نیز اعلام شده است. بنابراین بهتر است پیش از رفتن، به‌روزرسانی ساعات را از سایت رسمی یا تماس با باغ بررسی کنید. در فصل‌های گرم‌تر، برخی بازدیدکنندگان پیشنهاد داده‌اند ورود زودتر در صبح به بازدید کمک می‌کند تا از ساعات پربازدید و گرمای ظهر اجتناب شود. گیشه بلیط‌فروشی حدود نیم ساعت قبل از بسته شدن باغ تعطیل می‌شود.
اطلاعات و شماره تماس باغ پرندگان تهران
در ادامه یک جدول کامل و مرتب از اطلاعات مهم باغ پرندگان تهران فراهم کرده‌ایم که شامل آدرس، شماره تماس، ساعات کاری و دیگر اطلاعات مهم این مجموعه است:
| عنوان | جزئیات |
| آدرس | تهران، بزرگراه شهید بابایی شرق، بعد از خروجی هنگام، لاین کندرو شهرک امید، خیابان کوهستان، باغ پرندگان تهران |
| شماره تماس | 02177075210 – 02177075214 – 09917499385 |
| ساعت کاری | از ساعت ۱۰:۰۰ صبح تا ۱۷:۴۵ بعدازظهر یا از ۱۰:۰۰ تا ۱۶:۳۰ |
| هزینه ورودی | ۲۸,۰۰۰ تومان |
| آدرس وب‌سایت رسمی | https://tehranbirdsgarden.com |
| آدرس اینستاگرام | @birdsgarden_ir |
آیا میتوانیم پرنده های خود را تحویل باغ پرندگان بدهیم؟
بله، باغ پرندگان تهران به‌عنوان مرکزی درمانی و حفاظتی، پذیرای پرندگان آسیب‌دیده و اهدایی است. پرونده هر پرنده ابتدا در بخشِ قرنطینه بررسی می‌شود، دامپزشک معاینه و درمان لازم را انجام می‌دهد و در صورت سلامت یا پس از بازپروری، پرنده یا در زیستگاه مناسب مجموعه نگهداری می‌شود یا با هماهنگی سازمان محیط‌زیست به طبیعت بازگردانده می‌شود. بنابر اطلاعات برگرفته از برخی منابع موثق، پرنده‌های اهدایی برای «دوره‌ای قرنطینه» (مثلا حدود ۳۰ روز) تحت‌نظر قرار می‌گیرند تا بیماری یا آلودگی احتمالی منتقل نشود. لازم است بدانید برای گونه‌های حفاظت‌شده یا شکاری (عقاب، شاهین و نظایر آن) مقررات ویژه‌ای وجود دارد و در بسیاری موارد باید موضوع به سازمان محیط‌زیست ارجاع شود؛ باغ پرندگان با این نهاد همکاری می‌کند تا روند درمان و رهاسازی قانونی انجام گیرد.
نکته: اگر پرنده‌ای پیدا کردید یا قصد اهدای آن را دارید، قبل از هر اقدامی با باغ تماس بگیرید تا دستورالعمل تسلیم، شرایط قرنطینه و مدارک لازم را بدانید و از سلامت خود و پرنده محافظت کنید.
سخن پایانی
بدون شک، باغ پرندگان تهران یکی از آرام‌ترین گوشه‌های پایتخت است و در این مجموعه شرایط مناسبی برای آشنایی نزدیک با دنیای پررمز و راز پرندگان فراهم شده است. در این باغ، هم خانواده‌ها می‌توانند روزی متفاوت در دل طبیعت سپری کنند و هم علاقه‌مندان به محیط‌زیست با زیستگاه‌های گوناگون و روش نگهداری گونه‌های مختلف آشنا شوند. بازدید از این باغ، یادآور این حقیقت است که حفاظت از طبیعت و پرندگان، با آگاهی و احترام به محیط‌زیست آغاز می‌شود. اگر تاکنون به این مجموعه نرفته‌اید، فرصت را غنیمت شمرده و هرچه زودتر اقدام کرده تا در میان صدای بال‌ها و نغمه‌های پرندگان، ساعاتی آرام و آموزنده را نه‌تنها سپری کرده، بلکه به خاطر نیز بسپارید. حالا شما بگویید که آیا تا‌به‌حال به باغ پرندگان تهران رفته‌اید؟ تجربه و پیشنهادتان را در بخش دیدگاه‌ها با دیگر گردشگران به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.