جاهای دیدنی رامهرمز | جاذبه های بی نظیر در دل خوزستان
مبینا قراباغی رامهرمز، شهری با 6 هزار سال قدمت در جلگه خوزستان، آمیزه‌ای از تاریخ کهن و طبیعت خیره‌کننده را پیش روی مسافران کنجکاو می‌گذارد. این شهر با داشتن جاذبه‌هایی چون تشکوه، کوهی شعله‌ور و طبیعی، چشمه‌های قیر ماماتین و قلعه یزدگرد، تجربه‌ای متفاوت برای علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت‌گردان ماجراجو رقم می‌زند. در رامهرمز، می‌توانید از طاق نصرت ساسانی، یادگار دوران باشکوه ساسانیان، بازدید کنید یا در کنار آبشارهای خنک ابوالفارس، توف نمکی و سرگچ نفسی تازه کنید. پس اگر می‌خواهید مقصدی کمترشناخته‌شده اما پررمزوراز را واکاوی کنید، این شهر را در فهرست سفرهای خود قرار دهید. در همین راستا با ما در ادامه همراه شده تا با مهم‌ترین جاهای دیدنی رامهرمز آن‌گونه که باید و شاید آشنا شوید.
تشکوه
تشکوه، یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی ایران، در نزدیکی روستای گنبد لران و در مسیر جاده رامهرمز به رود زرد واقع شده است. این کوه به‌دلیل شعله‌های دائمی آتشی که از دل زمین زبانه می‌کشند، به «کوه آتشین» نیز شهرت دارد. علت این پدیده، نشت گازهای هیدروکربنی از درون لایه‌های زمین است که با برخورد به اکسیژن هوا، شعله‌ور می‌شوند. این شعله‌ها حتی در شرایط جوی نامساعد نیز خاموش نمی‌شوند و در شب جلوه‌ای خاص به منطقه می‌بخشند. بازدید از این کوه به‌ویژه در شباهنگام، یعنی درست زمانی که شعله‌های آتش در تاریکی می‌درخشند، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای علاقه‌مندان به طبیعت و پدیده‌های زمین‌شناسی فراهم می‌کند. تشکوه در سال ۱۳۹۰ شمسی در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسید و از آن زمان تاکنون به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در خوزستان تبدیل شد.
آدرس تشکوه: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، بخش رودزرد، جاده رامهرمز به ایذه، بعد از روستای گنبد لران، در مسیر روستای ماماتین
قلعه یزدگرد
قلعه یزدگرد، که با نام محلی «تاشاری» شناخته می‌شود، یکی از آثار تاریخی مهم شهرستان رامهرمز در استان خوزستان است. این قلعه در نزدیکی روستای شور دین واقع شده و پس از گذر از صخره‌ای به نام «زرد بردیه» نمایان می‌شود. در اطراف قلعه، مساکن پیش از تاریخ، خانه‌ها، آغل‌ها، معابد سنگی و مسیرهایی با ساختارهای خاص و پیچیده دیده می‌شود. بر فراز این منطقه، بقایای دو قلعه دایره‌ای شکل از دوران گذشته همچنان پابرجاست. گذشته از این‌ها، آثار تاسیسات آبرسانی که آب رودخانه را به قلعه منتقل می‌کردند، به وضوح قابل مشاهده هستند. قلعه یزدگرد به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود در دوران‌های گذشته، نقشی کلیدی در دفاع و نظارت بر منطقه ایفا می‌کرد. دسترسی به این قلعه از جاده رامهرمز به باغملک و سپس عبور از روستای ماماتین و تشکی امکان‌پذیر است؛ البته قلعه در ارتفاعی بلند و دره‌ای عمیق قرار دارد که دسترسی به آن را سخت کرده است.
آدرس قلعه یزدگرد: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۳۵ کیلومتری شمال شرقی رامهرمز، جاده رامهرمز به باغملک، روستای چم لیشان
طاق نصرت ساسانی
طاق نصرت ساسانی، یکی از آثار برجسته دوره ساسانی در رامهرمز، در ورودی غربی این شهر و در خیابان طالقانی واقع شده است. این سازه باستانی که اتفاقا در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ شمسی با شماره ۵۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، نمایانگر هنر معماری و مهندسی پیشرفته آن دوره است. با وجود گذر زمان و تاثیرات طبیعی، این طاق همچنان استوار باقی مانده، هر چند که چندین بار هم مورد مرمت قرار گرفته است. موقعیت استراتژیک طاق نصرت در مدخل شهر، اهمیت آن به‌عنوان نمادی از شکوه و قدرت ساسانیان را نشان می‌دهد.
آدرس طاق نصرت ساسانی: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، خیابان رجایی، خیابان امیرکبیر، خیابان نواب صفوی، روبروی پاساژ احمدی
آبشار ابوالفارس
آبشار ابوالفارس یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان است که در منطقه‌ای کوهستانی به همین نام و روستای دوگچه واقع شده است. این آبشار با ارتفاع ۱۲ متر و پهنای ریزش آب حدود ۲ متر، چشم‌اندازی زیبا را ایجاد کرده است. در پایین آبشار، حوضچه‌ای سنگی به‌وجود آمده که زیستگاه گونه‌های مختلف آبزیان نیز شده است. آبشار از چشمه‌های کوه‌های ابوالفارس سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به رودخانه مارون می‌ریزد. لازم به ذکر است که پنج روستا از آب شیرین این آبشار بهره‌مند می‌شوند.
محیط اطراف آبشار ابوالفارس، پوشیده از فسیل‌های جانوری و گیاهی است که قدمت زمین‌شناسی این منطقه را نمایان می‌سازد. چنانچه پوشش گیاهی متنوعی از جمله درختان کنار و خرزهره در اطراف آبشار دیده می‌شود. با توجه به شرایط خشک کوه‌های زاگرس، وجود این آبشار در جلگه خوزستان توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌کند تا در بهار و تابستان سفری هرچند کوتاه به این منطقه داشته باشند. ضمنا جاده منتهی به آبشار کمی ناهموار است و گویا از امکانات رفاهی و تفریحی چندانی بهره نمی‌برد که البته به جذابیت طبیعی و بکر بودن این منطقه افزوده است.
آدرس آبشار ابوالفارس: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، منطقه کوهستانی ابوالفارس، روستای دوگچه
چشمه های قیر ماماتین
چشمه‌های قیر ماماتین یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان هستند که در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. این چشمه‌ها در ۲۵ کیلومتری شمال شرق رامهرمز، در روستای ماماتین واقع شده‌اند و شامل حدود ۱۰ چشمه قیر طبیعی به شکل تنورهای نانوایی هستند که در دو طرف مسیل کم‌آب قرار گرفته‌اند. قیر جوشان این چشمه‌ها با آب رودخانه «رود زرد» ترکیب شده و به زمین‌های کشاورزی می‌رسد. حتی در برخی از نقاط رودخانه، که عمق آن به دو متر می‌رسد، ماهی‌ها در آب قیرآلود زندگی می‌کنند.
شاید برایتان جالب باشد که براساس باور اساطیری مردم رامهرمز، این چشمه‌ها از خون اژدهایی که در نبرد با اسفندیار کشته شد، به‌وجود آمده‌اند. اما کمی آن‌طرف‌تر از باورهای اساطیری، بررسی‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که هخامنشیان از قیر این چشمه‌ها برای ساخت ظروف استفاده می‌کردند و کوره‌هایی از دوران قدیم در نزدیکی آن برای تفکیک قیر از آب و املاح به‌جا مانده‌اند.
آدرس چشمه های قیر ماماتین: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۲۵ کیلومتری شمال شرق رامهرمز، روستای ماماتین
قلعه دا و دختر
قلعه تاریخی «دا و دختر» در سه کیلومتری شمال رامهرمز، بر فراز کوه‌های گلچین و مشرف به دشت‌های حاصلخیز منطقه قرار دارد. این دژ که به دوره ساسانیان نسبت داده می‌شود، با ارتفاعی حدود ۶۰۰ متر از سطح زمین، موقعیت استراتژیک و دسترسی دشواری دارد. معماری قلعه با ساختاری دایره‌ای و برج‌های مدور، شباهت‌هایی به قلاع رومی دارد. هدف اصلی کارگزاران قلعه احتمالا نظارت بر راه‌های تجاری، حفاظت از کاخ‌ها و خزائن رامهرمز و کنترل اراضی کشاورزی بوده است. مصالح مورد استفاده در ساخت قلعه شامل سنگ‌های رودخانه‌ای، گچ، قیر طبیعی و آجر است. نام محلی «دا و دور» که به معنای «مادر و دختر» است، به این قلعه اطلاق می‌شود. هرچند که برخی این نام را به نفوذ زنان در تاریخ نسبت می‌دهند، عده‌ای دیگر آن را به معنای «دادگستر» می‌دانند. قلعه در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۰ شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس قلعه دا و دختر: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، کمربندی رامهرمز، در نزدیکی شرکت گچ خوزستان
عمارت صمیمی
عمارت صمیمی، که با نام «باغ امیر سپهدار» نیز شناخته می‌شود، از آثار تاریخی برجسته دوران قاجار در شهرستان رامهرمز استان خوزستان است. این بنا در دوره قاجار به‌عنوان محل سکونت و حکمرانی حاکم شهر استفاده می‌شد و تاثیراتی چند از معماری باغ‌های فرنگی آن زمان را در خود دارد. این بنا در محله یوسف‌آباد رامهرمز و در زمینی به مساحت حدود ۱۳ هزار متر مربع واقع شده است. درختان کهنسال و متنوعی مانند نخل خرما، نارنج، لیمو، انجیر، زیتون و ارغوان در باغ این عمارت وجود دارند که گویا برخی از آن‌ها بیش از ۲۰۰ سال عمر دارند. عمارت صمیمی در حال حاضر در تملک اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان است. ضمنا عمارت صمیمی در سال ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۹۹۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس عمارت صمیمی: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، جاده دیدونی، خیابان امت
دژ گلی
دژ گلی، که با نام «دزگیری» نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از جمله جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان است. این دژ طبیعی در بالای تپه‌های دوکوهک واقع شده و به‌عنوان یک ساختار زمین‌شناسی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد، توجه گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت ایران و جهان را به خود جلب می‌کند. بر اساس گفته‌های مردم محلی، دژ گلی شبیه به کله‌قوچی بزرگ است که بر فراز تپه‌ها قرار دارد و گویی تمام منطقه را زیر نظر دارد. دسترسی به دژ گلی از طریق جاده‌های خاکی و مسیرهای کوهستانی پرپیچ‌وخم امکان‌پذیر است. بازدید از این دژ گلی رایگان است و معمولا کمتر از یک ساعت زمان می‌برد تا جای‌جای آن را مشاهده و واکاوی کنید.
آدرس دژ گلی: استان خوزستان، ۱۰ کیلومتری رامهرمز، مسیر جاده‌های روستایی اطراف شهر
قلعه امیر مجاهد
قلعه امیر مجاهد، که به خانه بهبهانی نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از مجموعه آثار تاریخی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان است. این قلعه در اواخر دوره قاجار توسط یوسف امیر مجاهد، از خوانین بختیاری، ساخته شد و در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۰ شمسی با شماره ۳۷۷۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. قلعه موسوم به امیر مجاهد در باغی وسیع با درختانی چون نخل و پرتقال واقع شده و از معماری دوره قاجار برخوردار است. پس از خریداری این ملک توسط محمد طاهر بهبهانی در دهه ۱۳۲۰، به خانه بهبهانی تغییر نام داد. متاسفانه، پس از فوت مالک اصلی، وضعیت مرمت قلعه با مشکلاتی چند روبه‌رو شد. طبقه اول قلعه کاملا تخریب شده و طبقه دوم در معرض آسیب‌های جدی قرار دارد. مرمت آن به‌دلیل مشکلات مالکیتی و عدم توافق با ورثه به تعویق افتاده است. توجه به مرمت این بنا برای حفظ میراث فرهنگی ضروری است.
آدرس قلعه امیر مجاهد: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، خیابان پیروزی
منطقه حفاظت شده دیمه
منطقه حفاظت‌شده دیمه در ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان رامهرمز، واقع شده و با وسعت ۹٬۸۱۲ هکتار از سه بخش دشتی، تپه‌ماهور و کوهستانی تشکیل شده است. این منطقه از شهریور ۱۳۷۳ شمسی به‌عنوان منطقه شکار ممنوع و از مرداد ۱۳۹۰ به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفته است. سیمای طبیعی منطقه شامل دشت‌های شمالی، تپه‌ماهورهای میانه و کوهستان‌های جنوبی است که زیستگاه مناسبی برای گونه‌های جانوری متنوعی مانند آهو، قوچ و میش، کل و بز، دراج، هوبره، کبک، تیهو و انواع پرندگان شکاری فراهم می‌آورد. رودخانه جراحی که از این منطقه عبور می‌کند، با پوشش بیشه‌زارهای گز و پده، اکوسیستم جنگلی را پدید آورده و زیستگاه مناسبی برای وحوش مختلف فراهم می‌آورد.
آدرس منطقه حفاظت شده دیمه: استان خوزستان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان رامهرمز، منطقه حفاظت‌شده دیمه
آبشار توف نمکی
آبشار توف نمکی، یکی از جاذبه‌های طبیعی کمتر شناخته‌شده اما دیدنی شهرستان رامهرمز و استان خوزستان است. این آبشار در فاصله ۱۵ کیلومتری از شهر رامهرمز و در امتداد جاده مال‌رو که از کمپ رامهرمز به سمت کوه‌های ابوالفارس می‌رود، واقع شده است. ویژگی خاص این آبشار، دریاچه‌ای شور به طول ۶۰ متر و عرض ۲۰ متر است که ماهی‌های شورآبی در آن یافت می‌شوند. ضمن اینکه در کنار آبشار، یک چشمه گوگردی کوچک نیز وجود دارد. برای دسترسی به این آبشار می‌توان از دو مسیر استفاده کرد: مسیر اصلی از کمپ رامهرمز به سمت کوه‌های ابوالفارس و مسیر جایگزین از روستای نمره ۹ ابوالفارس. بازدید از آبشار توف نمکی رایگان است و بهترین زمان برای بازدید از آن در اواخر زمستان و روزهای منتهی به فصل بهار است که آب‌وهوای معتدل منطقه شرایط مناسبی برای گردشگران فراهم می‌کند.
آدرس آبشار توف نمکی: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۱۵ کیلومتری رامهرمز، جاده مال‌رو از منطقه کمپ رامهرمز به سمت کوه‌های ابوالفارس
آبشار سرگچ
آبشار سرگچ یکی دیگر از آبشارهای طبیعی شهرستان رامهرمز در استان خوزستان است که در شمال غربی این شهر و در فاصله حدود ۶ کیلومتری از آن قرار دارد. این آبشار با ارتفاع حدود ۸ متر در دل کوه‌های گچی منطقه واقع شده و به‌واسطه جریان آب، محیطی سرسبز و پویا را در اطراف خود ایجاد کرده است. در مسیر منتهی به این آبشار، سه غار طبیعی وجود دارد که جذابیت‌های بازدید از آن را دوچندان کرده‌اند. همچنین، جریان آب این آبشار موجب شکل‌گیری نی‌زارها و لُگوم‌زارهایی تا منطقه سورخانمی شده است. بااین‌حال، برداشت آب توسط امور عشایر از بالادست این آبشار تاثیر منفی بر میزان آبدهی آن داشته است. در سال‌های اخیر، به‌منظور تسهیل دسترسی گردشگران، مسیر منتهی به آبشار بهسازی شده است. این اقدام با همکاری اداره میراث فرهنگی، دهیاری و بخشداری رامهرمز انجام شده و موجب افزایش استقبال گردشگران از این منطقه شده است.
آدرس آبشار سرگچ: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، شمال غربی رامهرمز، ۶ کیلومتری شهر
امامزاده سیدحسین زاهدون
آرامگاه سید حسین زاهدون در روستای دهیور از توابع شهرستان رامهرمز واقع شده است. این بقعه مذهبی که به «شاهزاده حسین» نیز شهرت دارد، در فاصله پنج کیلومتری شرق رامهرمز و در حاشیه رودخانه «علّا» قرار دارد. معماری این آرامگاه به دوره سلجوقی و تیموری تعلق دارد و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ شمسی با شماره ثبت ۳۴۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. گنبد مخروطی شکل این بنا با گچ‌بری‌های خاص و هنرمندانه، مهارت معماران دوره ایرانی در آن ادوار زمانی را نشان می‌دهد. از آنجایی که این مکان زیارتی مورد احترام مردم رامهرمز است، زائران بسیاری از نقاط مختلف استان برای ادای نذورات و عبادت به آن مراجعه می‌کنند. درختان بومی مانند کُنار، نخل و نِی در باغ اطراف آرامگاه روییده‌اند که به زیبایی این مکان افزوده است.
برای دسترسی به این آرامگاه، می‌توان از جاده رامهرمز به بهبهان استفاده کرد و در نزدیکی روستای دهیور به آن رسید.
آدرس امامزاده سیدحسین زاهدون: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۵ کیلومتری شرق رامهرمز، روستای دهیور
موزه پزشکی رامهرمز
موزه پزشکی رامهرمز، با نام رسمی «موزه پزشکی دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی»، در شهرستان رامهرمز واقع است. این موزه در خانه‌ای تاریخی که توسط پدر دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی، فوق تخصص جراحی پلاستیک، اهداء شده، تاسیس شد. دکتر کلانتر هرمزی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه جندی‌شاپور اهواز و حضور در جبهه‌های جنگ 8 ساله ایران و عراق، در زمینه جراحی پلاستیک تخصص یافت و در عرصه پزشکی شناخته می‌شود. موزه پزشکی رامهرمز در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۴۰۲ شمسی با اخذ مجوز از معاونت میراث فرهنگی خوزستان گشایش یافت و در خرداد ۱۴۰۳ در فهرست میراث ملی ثبت شد. این موزه به‌صورت تخصصی به نمایش ابزار پزشکی از دوره‌های قاجار و پهلوی اول می‌پردازد، از جمله ابزار جراحی، وسایل دندانپزشکی، یخچال‌های نفتی، و گیاهان دارویی. مژده آنکه، بازدید از موزه پزشکی رامهرمز کاملا رایگان است و در ایام نوروز به روی گردشگران گشوده می‌شود.
آدرس موزه پزشکی رامهرمز: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، خیابان امام خمینی، خیابان شهید طاهر نوروزی
سخن پایانی
رامهرمز، شهری که شاید اکنون بهتر بدانید که چرا در دل تاریخ و طبیعت ایران می‌درخشد، گریزی برای آن دسته از کسانی است که به دنبال سفری متفاوت هستند. از شکوه طاق نصرت ساسانی و قلعه یزدگرد گرفته تا شگفتی‌های طبیعی چون تشکوه و چشمه‌های قیر ماماتین، این شهر می‌تواند هم تاریخ‌دوستان و هم طبیعت‌گردان را راضی نماید. در این میان، بازدید از آبشارهای ابوالفارس، توف نمکی و سرگچ در گرماگرم تابستان نیز تجربه‌ای تازه و فراموش‌نشدنی برایتان رقم خواهد زد. حال اگر به دنبال مقصدی کمترشناخته‌شده اما غنی از دیدنی‌های متنوع هستید، رامهرمز را در برنامه سفر بعدی خود قرار دهید. نظر شما درباره جاهای دیدنی رامهرمز چیست؟ خوشحال می‌شویم دیدگاه‌ها، تجربه‌ها یا حتی سوال‌هایتان را برای ما بنویسید!
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.