جاهای دیدنی کیاسر | زیباترین پارک جنگلی ایران برای تفریح و مسافرت
مبینا قراباغی آیا تا به‌حال پیش آمده در جست‌وجوی یک مقصد نزدیک، آرام و واقعا قابل‌برنامه‌ریزی برای یک روز تعطیل باشید؛ اما بین چند انتخاب مردد بمانید؟ یا دنبال جایی بوده‌اید که هم دریاچه داشته باشد، هم کوه، هم آبشار و هم دسترسی به آن آسان باشد؟ شاید بگویید آخر مگر می‌شود؟ البته که می‌شود، چنانچه کیاسر دقیقا یکی از همین انتخاب‌های کم‌دردسر اما پربار است؛ شهری در جنوب مازندران که مجموعه‌ای از جاذبه‌های طبیعی و روستایی، از پارک ملی کیاسر و دریاچه الندان گرفته تا قله‌ها، آبشارها و روستاهای اطراف را در محدوده‌ای کوچک کنار هم قرار داده است. اما، اگر هنوز هم مردد هستید و می‌خواهید قبل از برنامه‌ریزی سفر، یک تصویر روشن و کاربردی از جاهای دیدنی کیاسر داشته باشید، ادامه این مطلب بهترین نقطه شروع است و امید آنکه پایانش نیز چنین باشد.
پارک ملی کیاسر
پارک ملی کیاسر در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب کیاسر و شمال پناهگاه حیات‌وحش دودانگه و چهاردانگه قرار دارد. این پارک در سال ۱۳۸۳ (هـ.ش) با مساحتی برابر ۷٬۳۱۲ هکتار به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. عرصه کوهستانی و جنگلی آن از ارتفاع حدود ۸۷۰ متر تا بلندای حدود ۲٬۸۰۰ متر امتداد دارد و تحت پوشش جنگل‌های خزری محسوس است. در این منطقه گونه‌های جانوری مانند خرس قهوه‌ای، پلنگ، مرال، شوکا و گراز حضور دارند و شرایط مناسبی برای زیست حیوانات و گیاهان متنوع فراهم است. همچنین، مطالعات اکولوژیک نشان داده‌اند که پارک ملی کیاسر دارای تنوع گیاهی وسیعی است، چنان‌که ۲۵۹ گونه گیاه آوندی در آن شناسایی شده است.
اگر قصد بازدید از پارک ملی کیاسر را دارید، در نظر داشته باشید که مسیرهای آن ممکن است ناهموار باشند، پس بهتر است کفش مناسب پیاده‌روی همراه داشته باشید. در بهار و ابتدای پاییز، هوای منطقه معتدل‌تر و رطوبت پایین‌تر است، بنابراین این زمان بهترین فرصت برای بازدید شما خواهد بود.
آدرس پارک ملی کیاسر: استان مازندران، شهرستان ساری، حوالی شهر کیاسر، حدود ۱۰ کیلومتری جنوب کیاسر (ورودی‌ها از جاده ساری-کیاسر/چهاردانگه)
دریاچه الندان
دریاچه اِلِندان (معروف به آب‌بندان پله ازنی) در دهستان چهاردانگه، حدود ۲۰ کیلومتر از کیاسر و در مسیر جاده ساری-سمنان واقع است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱,۳۰۰ متر است. وسعت دریاچه الندان در فصل‌های خشک تقریبا ۱۷ هکتار است و در فصول پربارش تا ۳۰ هکتار نیز افزایش می‌یابد. شاید نقطه عطف اِلِندان این باشد که هیچ رودخانه یا چشمه‌ای آن را تغذیه نمی‌کند؛ آب آن تنها از بارش برف و باران تأمین می‌شود. بستر سنگی و نفوذناپذیر زمین موجب می‌شود آب بهتر حفظ شود و در دوره‌های کم‌آبی همچنان قابل رویت باشد. برای بازدید از این دریاچه، باید مسیر خاکی کوتاهی را پس از روستای ازنی طی کنید. بهترین زمان سفر به این منطقه فصل بهار و پاییز است، زمانی که هوای منطقه معتدل‌تر و مناظر جنگلی رنگارنگ‌تر جلوه می‌کنند.
آدرس دریاچه الندان: استان مازندران، شهرستان ساری، جاده نوکنده، دهستان چهاردانگه، نزدیکی روستای ازنی
قله شاهدژ
قله شاهدژ با ارتفاع حدود ۲,۸۰۰ متر (برخی منابع عدد مشابه ۲,۸۰۳ متر را نیز ذکر کرده‌اند) در دهستان چهاردانگه شهرستان کیاسر واقع است و بلندترین نقطه این منطقه به‌شمار می‌آید. دامنه‌های آن تا حدود ۲,۵۰۰ متر پوشیده از جنگل است و بالاتر از آن مسیرها به‌صورت مرتعی و صخره‌ای ادامه می‌یابند. مسیر صعود معمولا از یال شرقی انجام می‌شود؛ در طول این مسیر، ابتدا وارد منطقه جنگلی می‌شوید، سپس به دشت‌هایی علفی و در نهایت به دیواره‌های سنگی قله می‌رسید.
در میانه‌های راه، چشمه‌هایی وجود دارند که می‌توانید برای تأمین آب از آن‌ها استفاده کنید. اگر قصد دارید شاهدژ را فتح کنید، بهترین زمان صعود اوایل تابستان تا اوایل پاییز است؛ چرا که در زمستان، برف و یخ پیمایش مسیر را بسیار دشوار می‌کنند. توصیه می‌شود تجهیزات کامل کوهنوردی به همراه داشته باشید و از راهنمای محلی، به‌ویژه در بخش‌های صخره‌ای قله، بهره بگیرید.
آدرس قله شاهدژ: استان مازندران، محدوده شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، رشته‌کوه‌های البرز شرقی
کوه آچو
کوه آچو از تپه‌ماهورهای جنگلی اطراف کیاسر است که دامنه‌هایش را درختان هیرکانی و دره‌های سرسبز فرا گرفته‌اند. بررسی منابع مختلف نشان می‌دهد ارتفاع این کوه بین ۱,۶۷۰ تا ۲,۲۰۰ متر متغیر است؛ بنابراین پیش از برنامه‌ریزی برای صعود، بهتر است ارتفاع و مختصات دقیق را از راهنمای محلی یا ابزارهای مسیریابی آنلاین بررسی کنید. مسیرهای معمول پیاده‌روی از یال‌های جنگلی آغاز می‌شوند و به‌دلیل شیب اولیه نسبتا تند، لازم است کفش مناسب و توان بدنی متوسط داشته باشید؛ همچنین، چون بخش‌هایی از مسیر سنگلاخی و کم‌نشانه است، همراهی راهنمای محلی توصیه می‌شود. بهترین زمان بازدید و صعود از این کوه، اوایل بهار تا اوایل پاییز است؛ در این فصل‌ها رنگ‌بندی جنگل جلوه‌ای خاص دارد و شرایط پیمایش نیز مطلوب‌تر است. پیش از حرکت حتما آب آشامیدنی کافی همراه داشته باشید، وضعیت هوا را بررسی کرده و از رفت‌وآمد شبانه خودداری کنید.
آدرس کوه آچو: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، در نواحی کوهستانی اطراف شهر کیاسر
آبشار نوک پشت
آبشار نوک‌پُشت در حاشیه منطقه کیاسر و در شرق «کوه نوک» قرار دارد و ارتفاع آن حدود ۸ متر است. برای رسیدن به آن، باید مسیر پیاده‌روی خود را از روستای «پایین‌ده» آغاز کنید. از آنجایی که مسیر مالرو و جنگلی حدود ۳.۵ تا ۴ کیلومتر طول دارد و وسیله نقلیه تا نزدیکی آبشار نمی‌رسد، لازم است برای پیاده‌روی برنامه‌ریزی کرده و کفش مناسب همراه داشته باشید. سرچشمه آب این آبشار، چشمه‌های محلی است که در فصول پربارش جریان آب را قوی‌تر و منظره‌ای پُرشکوه‌تر پدید می‌آورند. در اطراف آبشار بوته‌های آلوچه وحشی فراوان است؛ هنگام چیدن میوه، توجه داشته باشید که به مالکیت محلی، رضایت صاحب‌مال و ملاحظات محیط‌زیستی احترام بگذارید.
آدرس آبشار نوک پشت: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، حوالی روستای پایین‌ده
آبشار کارنام
آبشار کارنام در روستای کارنام از دهستان چهاردانگه، در مجاورت جاده کیاسر قرار دارد و ارتفاع آن تقریبا ۴۰ متر است؛ این آبشار از دو شاخه مجزا در دل جنگل سربرآورده است. فاصله آن تا روستا تنها حدود ۵۰۰ متر است، بنابراین بخش زیادی از مسیر را باید پیاده طی کنید. آبشار در ارتفاع تقریبی ۱٬۰۰۰ متر از سطح دریا واقع شده و برای رسیدن به آن، لازم است از مسیر جنگلی و مالرو عبور کنید. در پاییز، برگ‌های زرد و قرمز فضای اطراف را برای عکاسی بسیار دلپذیر می‌کنند. بهترین زمان بازدید از این آبشار، اوایل بهار تا اواسط پاییز است؛ هرچند در دوره‌های پربارش جریان آب قوی‌تر می‌شود، اما مسیر لغزنده خواهد بود. حتما کفش مقاوم و لباس مناسب همراه داشته باشید و در عبور از مسیرهای رطوبتی با احتیاط حرکت کنید.
آدرس آبشار کارنام: استان مازندران، شهرستان ساری، دهستان چهاردانگه، حوالی روستای کارنام
بام کیاسر
بام کیاسر یکی از مرتفع‌ترین نقاط شمال شهر کیاسر و منطقه چهاردانگه در استان مازندران است که برای تماشای گستره شهر، جنگل‌های هیرکانی و افق‌های کوهستانی گزینه‌ای بسیار مناسب به‌شمار می‌آید. این نقطه مشرف به سطح شهر است و به‌نظر می‌رسد بتوانید از طریق جاده سطحی به سمت چهاردانگه به آن دسترسی پیدا کنید. در این مکان اغلب دکه‌های محلی فروش آش، نان محلی و چای ذغالی دیده می‌شوند و آلاچیق‌هایی برای نشستن و تماشای منظره در نظر گرفته شده‌اند. شرایط آب‌وهوایی بام کیاسر به گونه‌ای است که صبح‌ها مهِ لطیفی سطح دید را می‌پوشاند و عصرگاهان نور خورشید از میان ابرها می‌تابد؛ صحنه‌ای که مطمئنا شما عکاسان از آن استقبال خواهید کرد.
فصل‌های بهار و پاییز را برای بازدید از بام کیاسر انتخاب کنید، چرا که هوا معتدل‌تر است و از شلوغی تابستان پرهیز می‌شود. مسیر دسترسی تا حدی آسفالت و پس از آن خاکی است؛ بنابراین توجه داشته باشید که شباهنگام روشنایی کافی وجود ندارد.
آدرس بام کیاسر: استان مازندران، شهرستان ساری، شهر کیاسر، نقطه مرتفع تفریحی در خارج بافت مرکزی شهر
جاده کیاسر
جاده کیاسر، مسیر دسترسی اصلی از ساری به مناطق جنگلی و دیدنیِ چهاردانگه است؛ فاصله تقریبی ساری تا کیاسر حدود ۷۰–۷۱ کیلومتر و مدت‌زمان رانندگی معمولا بین ۱ تا ۱.۵ ساعت بسته به ترافیک و شرایط جوی است. این جاده ترکیبی از مسیرهای آسفالته و بخش‌هایی روستایی و مالرو است؛ در طول مسیر، تونل‌های درختی، چشم‌اندازهای متنوع و دسترسی مستقیم به جاهای دیدنی مانند دریاچه الِندان و چند آبشار محلی پیش رویتان قرار دارد. بنابراین، رانندگی خود را طوری برنامه‌ریزی کنید که فرصت توقف بین‌راهی داشته باشید.
بهترین فصل تردد برای شما بهار و پاییز خواهد بود؛ زیرا هم هوا معتدل‌تر و هم میدان دید مناسب‌تر است. پیش از حرکت، سطح لاستیک‌ها و باک بنزین خودرو را بررسی کنید و تجهیزات لازم را همراه داشته باشید. ضمنا در برخی نقاط، آنتن‌دهی موبایل ضعیف است؛ پس اگر مسیر را بلد نیستید، حتما از نقشه آفلاین یا GPS پایدار استفاده کنید.
آدرس جاده کیاسر: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، مسیر ارتباطی ساری به کیاسر
روستای مال خواست
در میان جاذبه‌های طبیعی کیاسر، روستای مال خواست در بخش چهاردانگه ساری جایگاه ویژه‌ای دارد. این روستا که در دهستان پشتکوه و در ارتفاعی نزدیک به ۲,۱۰۰ متر از سطح دریا واقع شده، با چشم‌اندازهای کوهستانی و هوایی خنک، یکی از مقاصد محبوب گردشگران به‌شمار می‌آید. خانه‌های خشتی و پلکانی آن حال‌و‌هوایی سنتی دارند و به همین دلیل از آن با نام «ابیانه مازندران» یاد می‌شود. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۳۹ نفر در ۱۰۷ خانوار است. توجه داشته باشید که مال خواست در مسیر جاده کیاسر و در نزدیکی چشمه‌های باداب سورت قرار دارد. با بازدید از این منطقه، می‌توانید از چشم‌انداز کم‌نظیر قله شاهدژ، غار کلاغ‌کالی و مراتع سرسبز اطراف لذت ببرید. ضمنا چند اقامتگاه بوم‌گردی نیز در روستا در دسترس شما خواهد بود و می‌توانید آن‌ها را رزرو یا اجاره کنید. بهترین زمان بازدید از روستا، اواخر بهار تا اوایل پاییز است.
آدرس روستای مال خواست: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشتکوه، روستای مال‌خواست
روستای اِروَت
در میان جاهای دیدنی کیاسر، روستای اِروَت روستایی کوهستانی و قدیمی است که در دهستان گرماب بخش چهاردانگه شهرستان ساری واقع شده است. مطابق سرشماری ۱۳۹۵، جمعیت رسمی این روستا ۱۶۹ نفر (۵۶ خانوار) بوده است؛ هرچند برخی منابع، آمار حدودی ۵۰ خانوار یا تا حدود ۳۰۰ نفر را نیز ذکر کرده‌اند. اروت در حاشیه جنگل و در کنار شاخه‌ای از رود تجن قرار دارد و چشم‌اندازهای جنگلی، مسیرهای پیاده‌روی و طراوت رودخانه از جمله جذابیت‌های طبیعی آن برای شما به‌شمار می‌آید. از آنجایی که امکانات رفاهی در منطقه محدود است، برای مثال نانوایی عمومی وجود ندارد و آب آشامیدنی از چشمه «سونر پیته» تامین می‌شود؛ بهتر است پیش از بازدید، ملزومات سفر را همراه خود داشته باشید. دسترسی سریع از کیاسر و طبیعت سرسبز اواخر بهار تا اوایل پاییز، بازدید از اروت را برای شما به انتخابی درخور برای گردش‌های نیم‌روزی یا اقامت کوتاه در اقامتگاه‌های محلی تبدیل می‌کند.
آدرس روستای اِروَت: استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان گرماب (یا پشتکوه)
روستای وری
روستای وری یکی دیگر از روستاهای بخش چهاردانگه شهرستان ساری و از دیدنی‌های طبیعی کیاسر به‌شمار می‌آید. جمعیت این آبادی در سرشماری سال ۱۳۹۰ حدود ۹۶ نفر در ۵۰ خانوار ثبت شده است. معماری بخش جدید روستای وری به سبک شهرک‌سازی دهه ۶۰ است و دیواره‌ها و بناها سن و سبک متفاوتی نسبت به روستاهای سنتی منطقه دارند. در وری، امامزاده‌ای به نام سید محمود میرعمادالدین قرار دارد که نزد اهالی روستا از اهمیت معنوی ویژه‌ای برخوردار است. محل کنونی وری بخشی از روستاست که پس از رخداد رانش زمین جابه‌جا شده و بخش قدیمی آن، معروف به «بالا وری»، اکنون کم‌جمعیت یا متروک شده است.
برخلاف برخی روستاهای کوهستانی، شما می‌توانید به‌راحتی از طریق جاده آسفالته به وری دسترسی پیدا کنید، هرچند امکانات رفاهی مانند نانوایی عمومی در آن وجود ندارد. بهترین زمان بازدید از این روستا، فصل بهار و تابستان است، درست زمانی که شرایط آب‌وهوا مساعد و طبیعت پیرامون در سرسبزترین حالت خود قرار دارد.
آدرس روستای وری: استان مازندران، شهرستان ساری، دهستان چهاردانگه، روستای وری
خانه موزه حاج علیرضا رضایی کلانتری
خانه‌موزه حاج علیرضا رضایی کلانتری در کیاسر، بخش چهاردانگه ساری، یکی از جاذبه‌های فرهنگی برجسته مازندران است. این خانه تاریخی که در سال ۱۳۱۱ (هـ.ش) ساخته شده، به پاس فعالیت‌های فرهنگی و هنری حاج علیرضا رضایی کلانتری به موزه تبدیل شده است. فضای داخلی با معرق‌کاری سقف‌ها و نگارش آیات و دعاهای مذهبی تزئین شده و تلفیقی از هنر و معنویت را به شما بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد. بنای موزه دارای معماری بومی با خشت و چوب، ایوان، اتاق‌ها و حیاط مرکزی است و مساحت تقریبی آن حدود ۷۰۰ مترمربع است. می‌توانید بازدید نیم‌روزی خود از موزه را با گشت‌وگذار در بافت تاریخی کیاسر و فروشگاه‌های محلی ترکیب کنید. پیش از سفر، توصیه می‌شود ساعات بازدید را از طریق مراجع محلی یا اداره میراث فرهنگی استعلام کنید.
آدرس خانه‌موزه حاج علیرضا رضایی کلانتری: استان مازندران، شهرستان ساری، شهر کیاسر، بافت تاریخی (مرکز شهر کیاسر)
فاصله کیاسر تا شهرهای اطراف
برای برنامه‌ریزی بهتر سفر به کیاسر و بازدید از جاذبه‌های دیدنی آن، لازم است مسیرها و فاصله‌ها را بدانید. آگاهی از مسافت‌ها به شما کمک می‌کند زمان‌بندی بازدیدها، توقف‌های میانی و انتخاب شهر مناسب برای اقامت کوتاه را بهتر تنظیم کنید. جدول زیر کمک می‌کند تا زمان و مسافت سفر خود را به‌راحتی هرچه تمام‌تر برنامه‌ریزی کنید:
| شهرهای اطراف | مسافت حدودی | زمان تقریبی رانندگی |
| ساری | ۷۰ کیلومتر | حدود ۵۵–۶۰ دقیقه |
| قائم‌شهر | ۸۹.۵ کیلومتر | حوالی ۵ ساعت |
| دامغان | ۱۰۸ کیلومتر | تقریبا ۱ ساعت ۴۵ دقیقه |
| سمنان | ۱۲۶ کیلومتر | نزدیک به ۱ ساعت ۵۰ دقیقه |
| گرگان | ۲۰۱ کیلومتر | حدود ۲ ساعت |
| تهران | ۳۵۵ کیلومتر | به‌طور تقریبی ۳.۵ ساعت |
سخن پایانی
در میان شهرهای کوچک مازندران، کیاسر جایگاهی دارد که نه‌فقط به‌دلیل طبیعتش، بلکه به‌خاطر تنوع جاذبه‌ها و آرامش کم‌نظیرش شناخته می‌شود. از کوه و آبشار تا روستاهای خوش‌منظر و مسیرهای کوتاه دسترسی، همه‌چیز برای یک سفر یک‌روزه یا اقامت کوتاه در دل طبیعت آماده است. پس، اگر به دنبال مقصدی هستید که هم نزدیک باشد و هم از شلوغی شهر فاصله بگیرد، کیاسر می‌تواند همان انتخاب مطمئن باشد. پیش از پایان، خوشحال می‌شویم دیدگاه و تجربه شما از سفر به کیاسر و بازدید از جاهای دیدنی آن را در بخش نظرات با ما و دیگر همراهان به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.