
فرودگاه زاهدان | معرفی فرودگاه، راه ارتباطی، اطلاعات و راهنمای پرواز
آیا میدانستید فرودگاه زاهدان یکی از قدیمیترین و مهمترین پایانههای هوایی شرق ایران است و نقش کلیدی در اتصال استان سیستان و بلوچستان به سایر شهرهای کشور دارد؟ فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان زیر نظر شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران فعالیت میکند و مسیر اصلی مسافران داخلی و برخی پروازهای بینالمللی به این منطقه محسوب میشود. برای آشنایی کامل با فرودگاه زاهدان، نیازی به جای دیگر ندارید؛ همه اطلاعات مهم این فرودگاه را اینجا پیدا خواهید کرد.
معرفی فرودگاه زاهدان
فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان با کدهای یاتای ZAH و ایکائوی OIZH در چند کیلومتری شمالشرقی شهر زاهدان قرار دارد و در ارتفاع ۱٬۳۹۱ متری از سطح دریا واقع شده است. این فرودگاه در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی تاسیس شد و در ابتدا تنها دو چادر برای خدمات پست و گمرک داشت. در سال ۱۳۳۵ نخستین ساختمان رسمی آن به بهرهبرداری رسید. از همان زمان، پروازهای بینالمللی غیرمستقیم در مسیر تهران ← یزد ← زاهدان ← کراچی ← بمبئی برقرار بود و نقشی کلیدی در رونق تجارت منطقه ایفا میکرد.


اکنون، پس از گذشت دههها، شما میتوانید از این فرودگاه بهعنوان یکی از هشت فرودگاه بینالمللی ایران استفاده کنید. فرودگاه شهدای زاهدان با مساحتی حدود ۹۰۰ هکتار و باندی به طول ۴٬۲۶۵ متر، امکان پذیرش هواپیماهای متوسط را دارد و زیر نظر شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران فعالیت میکند. این مجموعه از مراکز راهبردی حملونقل هوایی شرق کشور به شمار میرود و نقش مهمی در ارتباطات هوایی منطقهای و بینالمللی دارد.

راه های تماس با فرودگاه زاهدان
برای انجام هماهنگیها، درخواست اطلاعات پرواز یا طرح سوالات خدماتی، میتوانید با فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان تماس بگیرید. شماره تلفن ثابت فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان ۰۵۴۳۲۲۲۷۷۴ است و شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا هماهنگی با این شماره تماس بگیرید. در ضمن، وبسایت رسمی فرودگاه زاهدان نیز اطلاعات مفیدی از جمله نقشه مسیر، بخش روابط عمومی و راهنمای مسافران منتشر میکند که بازدید از آن خالی از لطف نخواهد بود.

فرودگاه زاهدان کجاست؟
فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان در شمالشرقی شهر زاهدان و در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. فاصله این فرودگاه تا مرکز شهر، طبق منابع مختلف، بین ۴ تا ۶ کیلومتر ذکر شده است؛ هرچند منابع رسمی و محلی معمولا فاصلهای در حدود ۶ کیلومتر شمالشرق زاهدان را بیان میکنند. موقعیت جغرافیایی این فرودگاه در حاشیه شرقی کشور و نزدیکی آن به مرز ایران و پاکستان، اهمیت راهبردی و تجاری ویژهای به آن داده است. از همینرو، اگر قصد سفر به سیستان و بلوچستان را دارید، با استفاده از این فرودگاه میتوانید دسترسی سریعتری به دیگر نقاط کشور، کشورهای همسایه و همچنین مقاصد واقع در حاشیه خلیج فارس داشته باشید.

آیا فرودگاه زاهدان بین المللی است؟
بله، فرودگاه شهدای زاهدان رسما بهعنوان یکی از فرودگاههای «ورود و خروج بینالمللی» کشور ثبت شده و از نظر فنی، امکانات گمرکی و گذرنامه لازم برای پذیرش پروازهای خارجی را دارد. در گذشته، مسیرهایی مانند تهران ← یزد ← زاهدان ← کراچی ← بمبئی نشاندهنده نقش بینالمللی این فرودگاه بودهاندو اسناد تاریخی نیز این موضوع را تایید میکنند.

بااینحال، اگر قصد دارید از این فرودگاه برای پروازهای خارجی استفاده کنید، بهتر است پیش از برنامهریزی، زمانبندی و نوع پروازها را بررسی کنید؛ چرا که در حال حاضر، بیشتر پروازهای منظم از این فرودگاه داخلی هستند و پروازهای بینالمللی بهصورت فصلی، چارتر یا بر اساس نیازهای منطقهای انجام میشوند.

اطلاعات فرودگاه زاهدان
در جدول زیر میتوانید مهمترین شاخصهای فنی و عملیاتی فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان را مشاهده کنید. این دادهها از منابع رسمی AIP ایران و پایگاههای تخصصی هوانوردی گردآوری شدهاند تا اطلاعات دقیق و کاربردی در اختیار شما قرار گیرد:
شاخص | اطلاعات |
نام رسمی | فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان |
کد یاتا | ZAH |
کد ایکائو | OIZH |
موقعیت جغرافیایی | عرض 29°28′32″N، طول 60°54′22″E |
آدرس | استان سیستان و بلوچستان، زاهدان، شهید مطهری، فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان، صندوق پستی 98135-131 |
شماره تلفن | ۰۵۴۳۲۲۲۷۷۴ |
وبسایت رسمی | zahedan.airport.ir |
ارتفاع از سطح دریا | حدود ۱٬۳۹۱ متر (۴٬۵۶۴ فوت) |
مساحت | حدود 900 هکتار |
باند اصلی پرواز | جهت 17/35، طول ۴٬۲۶۵ متر، سطح آسفالت |
بخش های مختلف فرودگاه زاهدان
فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان با سه ترمینال مجزا شامل داخلی، بینالمللی و حج، و همچنین بخشهای فنی مانند برج مراقبت، واحدهای اداری، سوخترسانی و امداد و نجات، از مهمترین پایانههای هوایی جنوبشرق ایران بهشمار میآید. طراحی منظم و تفکیکشده این بخشها باعث میشود سفر شما بهویژه در نقش گردشگر، سادهتر و ایمنتر انجام شود. با آشنایی با ساختار کلی فرودگاه، میتوانید مسیر درست، ترمینال مربوط و خدمات مورد نیاز خود را سریعتر پیدا کنید.

ترمینال داخلی
ترمینال داخلی فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان مختص پروازهای درونکشوری است و یکی از نقاط اصلی ورود و خروج شما بهعنوان مسافران داخلی بهشمار میرود. این ترمینال، با مساحتی حدود ۴٬۲۰۰ مترمربع، امکاناتی مانند لابی پذیرش، سالن انتظار، گیشههای صدور بلیت و تابلوهای اطلاعرسانی پروازها را در اختیار شما قرار میدهد. ارتفاع فرودگاه از سطح دریا حدود ۱٬۳۹۱ متر است.

ترمینال بینالمللی
ترمینال بینالمللی فرودگاه شهدای زاهدان پایگاه اصلی پروازهای برونمرزی و محل ورود بسیاری چون شما بهعنوان مسافران خارجی به آنسوی مرزهاست. این بخش شامل واحدهای مهمی مانند کنترل گذرنامه، گمرک و سالن ترانزیت است و خدماتی نظیر گیشههای پذیرش، تابلوهای اطلاعات پرواز، سالن انتظار و امکانات تجاری را در اختیار شما قرار میدهد. طبق منابع جدید، مساحت این ترمینال حدود ۲٬۰۰۰ مترمربع است؛ هرچند در طرحهای توسعهای گذشته، گسترش آن تا چند هزار مترمربع (میانگین ۲٬۵۰۰ تا ۷٬۰۰۰ مترمربع) پیشبینی شده بود که هنوز بهطور کامل اجرا نشده است. توصیه میشود برای پروازهای بینالمللی، حدود دو تا سه ساعت زودتر در فرودگاه حضور یابید و وضعیت پرواز خود را از طریق وبسایت یا تماس با فرودگاه پیگیری کنید تا از بروز هرگونه تاخیر یا استرس احتمالی جلوگیری شود.

ترمینال حج
ترمینال حج فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان بهصورت فصلی برای اعزام شما (زائران عزیز) طراحی شده است. این بخش با مساحتی حدود ۱,۲۵۰ مترمربع، شامل سالنهای پذیرش گروهی، سالن ترانزیت و فضای ویژهای برای هماهنگی کاروانهاست. در ایام غیرموسم، فعالیت این ترمینال کاهش مییابد. وجود اتاقهای پذیرش و گیتهای اختصاصی موجب میشود روند چکاین و سوار شدن شما سریعتر انجام گیرد.

توصیه مکرر ما مبنیبر اینکه حتما پیش از روز حرکت، زمان و محل تجمع خود را از مسئولان کاروان یا دفاتر زیارتی استعلام کنید را جدی بگیرید. همچنین با توجه به حساسیتهای امنیتی و گمرکی در پروازهای زیارتی، حتما مدارک شناسایی، فهرست اعضای کاروان و تاییدیههای لازم را به همراه داشته باشید تا فرآیند پرواز بدون مشکل انجام شود.

برج مراقبت و بخشهای عملیاتی
برج مراقبت فرودگاه بینالمللی زاهدان بهعنوان یکی از ارکان اصلی عملیات هوانوردی، وظیفه هدایت و کنترل پروازهای شما را در شعاع ۶۰ کیلومتری و ارتفاع ۱۷ هزار پا بر عهده دارد. این برج با استفاده از سامانههای الکترونیکی پیشرفته و شبکه پیامهای هوانوردی، ارتباط مستمر با خلبانان را تا زمان فرود برقرار کرده و نقش مهمی در ایمنی پروازهای شما ایفا میکند.

در راستای افزایش کیفیت خدمات و ایمنی، فرودگاه زاهدان نخستین سامانه سهبعدی شبیهساز ۳۶۰ درجه برج مراقبت پرواز را با همکاری یک شرکت دانشبنیان راهاندازی کرده است؛ سامانهای که به کارشناسان کنترل پرواز اجازه میدهد در شرایط واقعی شبیهسازیشده آموزش ببینند تا شما از سفری ایمنتر بهرهمند شوید. همچنین، سامانه «استریپ الکترونیکی EFSS» جایگزین روشهای کاغذی شده تا دقت و سرعت پردازش اطلاعات پرواز افزایش یابد و احتمال بروز خطا کاهش پیدا کند. در صورت عبور از محدوده اپرون یا مسیرهای عملیاتی، حتما به علائم راهنمایی و هشداردهنده نصبشده توجه کنید تا حرکت شما در محیط فرودگاه کاملا ایمن انجام شود.

سایر واحدها
در فرودگاه بینالمللی زاهدان، افزونبر بخشهای اصلی مانند ترمینالها و برج مراقبت، واحدهای پشتیبانی و عملیاتی متعددی نیز برای ارائه خدمات موثر به شما مسافران و پروازهای ورودی و خروجی فعال هستند. در ادامه، میتوانید با برخی از این واحدها بیشتر آشنا شوید تا هنگام حضور در فرودگاه، شناخت بهتری از ساختار و عملکرد هر بخش داشته باشید.

واحدهای اداری و پشتیبانی
در اداره کل فرودگاههای استان سیستان و بلوچستان، که در مجموعه فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان مستقر است، چند واحد مهم اداری و پشتیبانی برای ارائه خدمات به شما مسافران و بهویژه گردشگران فعال هستند. این واحدها شامل روابط عمومی و اطلاعرسانی، واحد امنیتی، دفتر امور بانکی و خدمات مالی، و واحد مدیریت ایمنی و بحران میشوند. برای مثال، میتوانید برای اطلاع از زمان پروازها، وضعیت بار یا خدمات ویژه فرودگاه، با دفتر روابط عمومی واقع در بلوار شهید مطهری تماس بگیرید. همچنین بانک ملی و خودپردازهای موجود در منطقه فرودگاه در دسترس هستند تا خدمات بانکی و ارزی مورد نیازتان را دریافت و پیگیری کنید. بهدلیل موقعیت مرزی زاهدان، واحد مدیریت ایمنی فرودگاه بهصورت شبانهروزی فعالیت میکند تا امنیت پروازها تضمین شود.

واحد سوخترسانی
واحد سوخترسانی فرودگاه زاهدان مسئول تامین و ارائه سوخت هواپیماهای شما در عملیات پروازی است. این واحد تحت نظارت شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی منطقه زاهدان فعالیت میکند و در دوره حج تمتع، بیش از ۴۰۵ هزار لیتر سوخت هوایی برای ده پرواز اختصاص داده شده است که نسبت به سال قبل رشد ۴۳ درصدی داشته است. همچنین، در بازدید میدانی اخیر، گروه معین شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی زاهدان عملکرد تاسیسات سوخترسانی، شامل ماشینآلات و مخازن، را از نظر ایمنی و کیفیت ارزیابی کرده تا شما از خدمات سوخترسانی ایمن و مطمئن بهرهمند شوید.

واحد امداد و نجات
فرودگاه زاهدان در مهر ۱۳۹۷ میزبان افتتاح مرکز فرعی جستجو و نجات هوایی شد؛ این مرکز مسئولیت هماهنگی عملیات امدادی در حوادث هوایی منطقه، از جمله استان سیستان و بلوچستان و بخشهایی از خراسان جنوبی و کرمان، را بر عهده دارد. واحد امداد و نجات فرودگاه زاهدان طبق استانداردهای بینالمللی فعالیت میکند و در مانورهای اضطراری دورهای شرکت میکند تا آمادگی لازم برای حمایت از مسافران در شرایط اضطراری حفظ شود. برای نمونه، در سال ۱۳۹۶، مانور جامع واکنش سریع، امداد و نجات و اطفاء حریق برگزار شد که عموم افراد میتوانستند شاهد حضور فعال نیروهای مرتبط و سازمانهای محلی باشند.

واحدهای عملیاتی زمینی
واحدهای عملیاتی زمینی فرودگاه زاهدان وظیفه دارند اجرای صحیح عملیات زمینی هواپیماها را تضمین کنند. این واحدها شامل کنترل اپرون و رمپ، بارگیری و فریتبار، یدککشی و پارکینگ هواپیما، و همچنین تامین و نگهداری تجهیزات زمینی مانند GPU، پله و واگن بار میشوند. همکاری مستمر میان این واحدها و برج مراقبت کمک میکند تا ترافیک زمینی منظم، تاخیرها کاهش یافته و ایمنی افزایش یابد. با بهروزرسانی زیرساختهای اپرون، نصب علائم استاندارد و توسعه آشیانه ایمنی زمینی، سرعت و دقت خدمات زمینی ارائهشده بهطور قابل توجهی بهبود یافته است. عملکرد منظم این واحدها مستقیما بر روند تحویل بار، سوار شدن مسافرانی چون شما و آمادهسازی پروازها تاثیر میگذارد.

امکانات فرودگاه زاهدان
اگر قصد دارید پیش از سفر با امکانات و خدمات فرودگاه زاهدان بهصورت جامع آشنا شوید، میتوانید از فهرست زیر برای برنامهریزی استفاده کنید:
- رستوران و کافیشاپ در ترمینالها
- نمازخانه و فضاهای عبادی
- غرفههای فروش و فروشگاههای سوغات و کالاهای ضروری
- خدمات بانکی و خودپرداز (از جمله بانک ملت، بانک ملی و باجه ارزی)
- اتاق مادر و کودک
- اتاق سیگار
- تسهیلات معلولین و دسترسی آسان به ترمینالها
- اتصال به اینترنت و Wi‑Fi عمومی
- خدمات چکاین و گیتهای پرواز
- تحویل و دریافت بار (تسمه نقاله، پیگیری اشیای گمشده)
- خدمات پزشکی و درمانی اورژانس
- نمایشگرهای اطلاعات پرواز و مانیتورهای هدایت مسیر مسافران
- سیستم ناوبری پیشرفته (ILS، RCAG، DME، VOR و غیره)
- پارکینگ خودرو و دسترسی زمینی به فرودگاه با ظرفیت پارک 750 خودرو و 380 سایبان

پروازهای داخلی و خارجی در فرودگاه زاهدان
در بخش پروازهای داخلی و خارجی فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان، میتوانید از مسیرهای متنوع بهرهمند شوید. برای سفرهای داخلی، این فرودگاه به شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، شیراز، کرمان، اصفهان، گرگان و چابهار پرواز دارد. در مسیرهای بینالمللی نیز میتوانید به دبی سفر کنید و گاهی پروازهایی به مقصد شهرهایی مانند دمشق، نجف، بغداد و جده برقرار میشود. با توجه به موقعیت مرزی استان سیستان و بلوچستان، شما امکان برقراری پرواز به کشورهای همسایه را دارید و میتوانید از مسیرهای ترانزیتی و بینالمللی که در گذشته فعال بودهاند نیز استفاده کنید.

شرکت های هواپیمایی فعال در فرودگاه زاهدان
در فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان برخی از شرکتهای هواپیمایی داخلی و خارجی فعالیت منظم دارند که برای گردشگرانی چون شما، اطلاعیابی از آنها اهمیت دارد. بر اساس اطلاعات بدست آمده، ایرلاینهایی مانند ایرانایر، هواپیمایی آسمان، هواپیمایی ماهان، هواپیمایی قشمایر و هواپیمایی کاسپین در مسیرهای داخلی پرواز دارند. همچنین، مسیر خارجی به مقصد دبی و مقاصد منطقهای توسط بعضی از شرکتهای خارجی و داخلی نیز ارائه شده است که در بخش قبلی نیز به این موضوع اشاراتی داشتیم. بهتر است هنگام رزرو بلیط، به بخش «شرکت هواپیمایی» دقت کنید و از صحت برنامه پرواز و کیفیت خدمات ارائهشده توسط ایرلاینها اطمینان حاصل کنید.

اطلاعات پرواز فرودگاه زاهدان
برای برنامهریزی سفر خود، حتما به وضعیت ورود و خروج پروازها در فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان توجه کنید. سامانههای آنلاین فرودگاه فهرستی از پروازها را شامل شماره پرواز، ایرلاین، مقصد، زمان تخمینی و وضعیت تاخیر نمایش میدهند؛ بنابراین پیش از حرکت میتوانید اطلاعات دقیق هر پرواز را بررسی کنید. برای مثال، در یک بازه زمانی، پرواز خروجی با شماره IRM4541 از ساعت ۲۱:۴۵ توسط شرکت «ماهان» ثبت شده بود. برای اطمینان از تغییرات احتمالی و تاخیرها، میتوانید با شماره تماس دفتر اطلاعات فرودگاه به شماره ۰۵۴۱۳۲۲۲۷۷۴ تماس بگیرید.

توصیه میشود حداقل ۲ تا ۳ ساعت قبل از زمان برنامهریزیشده پرواز در فرودگاه حاضر شوید، چرا که پروازهای داخلی یا پروازهای مرزی ممکن است دارای تاخیر یا مراحل کنترل ویژه باشند. علاوهبراین، بررسی وضعیت پرواز خود در اپلیکیشنهای اختصاصی و رزرو مسیر برگشت، میتواند امنیت و اطمینان طرح سفر شما را افزایش دهد و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند. با رعایت این نکات، میتوانید سفر خود از زاهدان را با آرامش و برنامهریزی دقیقتر انجام دهید.

مسیرهای دسترسی به فرودگاه زاهدان
برای رسیدن به فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان، مسیرهای اصلی منتهی به فرودگاه را دنبال کنید و از تابلوهای راهنمایی و جادههای آسفالته استاندارد برای حرکت با خودرو شخصی استفاده کنید. اگر خودروی شخصی ندارید، میتوانید از تاکسیهای شهری، اتوبوسهای خطی یا سرویسهای ویژه فرودگاهی بهره ببرید. به محض آشنایی با مسیرهای دسترسی و انتخاب وسیله نقلیه مناسب، میتوانید با خیال راحت و سر وقت به پروازتان برسید؛ در ادامه جزئیات بیشتری درباره مسیرها و گزینههای حملونقل خواهید یافت.

مسیرهای خودروی شخصی و تابلوهای راهنمایی
اگر با خودروی شخصی قصد دارید به فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان برسید، ابتدا وارد شهر زاهدان شوید و سپس از میدان امام علی به بلوار شهید مطهری وارد شوید و مسیر خود را تا بلوار شهدای انتظامی ادامه دهید؛ پس از حدود ۸ دقیقه رانندگی در این بلوار، به ورودی فرودگاه خواهید رسید. در طول مسیر، تابلوهای راهنمایی مسیر فرودگاه را بهوضوح نشان میدهند، بنابراین میتوانید بدون سردرگمی و با اطمینان از خلوت بودن مسیر، خود را به مقصد برسانید. با توجه به فاصله تقریبی ۵ کیلومتری فرودگاه تا مرکز شهر، در زمان اوج ترافیک یا باران شدید بهتر است کمی زودتر حرکت کنید. همچنین پارکینگ خودروهای شخصی در محوطه فرودگاه برای شما فراهم شده است.

مسیرهای مخصوص حمل و نقل عمومی
اما، اگر قصد دارید با حملونقل عمومی به فرودگاه بینالمللی شهدای زاهدان برسید، میتوانید از تاکسیهای مستقر در محوطه فرودگاه استفاده کنید که سریعترین و پرکاربردترین گزینه هستند. ناوگان تاکسی فرودگاه زاهدان با ۵۰ دستگاه، شبانهروزی آماده خدمترسانی به شماست. به محض خروج از سالن ترمینال، ایستگاه تاکسی در دسترس شما قرار دارد و میتوانید کرایه مسیر داخلی شهر یا رسیدن به ایستگاههای اصلی حملونقل زمینی را با تاکسیمتر تنظیم کنید. دسترسی به ترمینال با تاکسی از مرکز شهر تنها حدود ۵ تا ۶ دقیقه زمان میبرد؛ بنابراین اگر بار زیادی همراه دارید یا پروازتان صبح زود است، تاکسی گزینه مناسبتری برای شما خواهد بود.

سخن پایانی
اگر این مقاله را از ابتدا تا انتهای آن مطالعه کرده باشید، احتمالا اکنون دیگر بهوضوح دریافتهاید که: فرودگاه زاهدان، بهعنوان یکی از مهمترین پایانههای هوایی شرق ایران، نقش کلیدی در اتصال استان سیستان و بلوچستان به دیگر شهرهای کشور و حتی فراتر از آن به برخی کشورهای همسایه دارد. این فرودگاه مسیر اصلی پروازهای داخلی و برخی پروازهای بینالمللی به منطقه را پوشش میدهد و با امکانات و واحدهای مختلف خود، زمانبندی و ایمنی سفر شما را تضمین میکند. اکنون که با بخشهای مختلف، مسیرهای پروازی و خدمات فرودگاه آشنا شدهاید، میتوانید برنامه سفر خود را با اطمینان بیشتری تنظیم کنید. برای ما بنویسید و تجربه یا پرسش خود درباره فرودگاه زاهدان را با دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر میدهید.