روستای کندوان تبریز | همه چیز درباره روستای صخره ای مرموز در نزدیکی تبریز
زهرا جلیلی در میان طبیعت بکر و کوهستانی استان آذربایجان شرقی، گویی قصه‌ای از دل تاریخ سر برآورده است. روستایی با خانه‌هایی کله‌قندی و صخره‌ای که معماری منحصربه‌فردش هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد. نام این اعجاز معماری کندوان است؛ روستایی که با قدمتی چند هزار ساله، همچنان زنده و پویا به حیات خود ادامه می‌دهد. کندوان نه فقط یک روستا، بلکه نمادی از همزیستی انسان و طبیعت است؛ جایی که زندگی در دل صخره‌ها معنایی دیگر می‌یابد. این روستا با آب و هوای خنک کوهستانی و مناظر چشم‌نواز، مقصدی بی‌نظیر برای گردشگرانی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و فراموش‌نشدنی هستند. پس بیایید با خرید بلیط هواپیما تبریز با هم به کندوان سفر کنیم و رازهای این روستای شگفت‌انگیز را کشف کنیم.
معرفی روستای کندوان
روستای کندوان واقع در نزدیکی شهر تبریز و اسکو، یکی از سه روستای صخره‌ای معروف جهان است. این روستا با بافت روستایی بی‌نظیر و معماری کله‌قندی خانه‌های سنگی خود، به عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی و کشورمان شناخته می‌شود. قدمت این روستا به هزاران سال قبل بازمی‌گردد و آب و هوای خنک و کوهستانی‌اش، آن را به یکی از بهترین مقاصد گردشگری در نزدیکی کوه آتشفشانی سهند تبدیل می‌کند. معماری منحصربه‌فرد این روستا حاصل دخالت انسان در طبیعت و شکل‌گیری خانه‌ها در دل صخره‌ها است. این سبک معماری نه تنها زیبایی خاصی به روستا بخشیده، بلکه ساکنان آن را در برابر تغییرات آب و هوایی نیز محافظت می‌کند.
تصور غالب از یک روستا، خانه‌های خشتی و گلی در کنار مزارع و زمین‌های کشاورزی هستند؛ اما کندوان فراتر از این تصورات است. این روستا یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای در جهان است و در ایران نمونه مشابهی ندارد. خانه‌های سنگی نخودی‌رنگ که به شکل مخروطی در دامنه کوه حفر شده‌اند، تصویری منحصربه‌فرد و دیدنی را به وجود آورده‌اند. کندوان تنها روستای صخره‌ای در جهان است که هنوز هم مردم در آن زندگی می‌کنند؛ این موضوع بر جذابیت و اهمیت آن افزوده است. طبیعت سرسبز و ییلاقات آباد روستا، رودخانه و چشمه‌های گوارا در کنار سبک زندگی جالب و متفاوت مردم، گردشگران زیادی را به این روستا جذب می‌کند.
جمعیت روستای کندوان حدود ۸۰۰ نفر است و مردم آن مانند سایر اهالی آذربایجان شرقی، آذری هستند و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند. حفظ اصالت و کمترین تغییر در سبک زندگی، با وجود نزدیکی به شهر مدرنی مانند تبریز و گذشت هزاران سال از عمر روستا، از ویژگی‌های بارز کندوان است. مردم کندوان با وجود پیشرفت‌های دنیای مدرن، همچنان به سنت‌ها و آداب و رسوم خود پایبند هستند.
کندوان کجاست؟
روستای کندوان در فاصله حدودی ۲۰ کیلومتری شهر اسکو و ۵۲ کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. این روستا در دل کوهستان سهند، با مناظر طبیعی بکر و آب و هوای خنک خود هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. برای رسیدن به کندوان از تبریز از شهرهایی مانند سردرود، اسفهلان، سهند، اسکو و اسفنجان عبور می‌کنید. این مسیر با مناظر زیبا و چشم‌نواز، خود به بخشی از جاذبه‌های سفر به کندوان تبدیل می‌شود. دسترسی آسان به این روستا آن را به یک مقصد ایده‌آل برای سفر یک‌روزه از تبریز تبدیل کرده است. سفر به کندوان فرصتی است برای آشنایی با سبک زندگی سنتی، لذت بردن از طبیعت بکر و تجربه لحظاتی آرامش‌بخش در دل صخره‌ها.
مسیر دسترسی به روستای کندوان
برای اینکه راهی روستای کندوان شوید، ابتدا باید خودتان را به تبریز برسانید. خوشبختانه سفر به تبریز با هر وسیله‌ای که فکرش را بکنید امکان‌پذیر است؛ چه با هواپیما که سریع‌ترین راه است، چه با اتوبوس و قطار که سفری مقرون‌به‌صرفه‌تر را برایتان رقم می‌زنند و چه با خودروی شخصی که آزادی عمل بیشتری در اختیارتان می‌گذارد. بعد از رسیدن به تبریز دیگر خبری از وسایل نقلیه عمومی نیست و برای رسیدن به کندوان باید از خودروی شخصی یا تاکسی استفاده کنید. از تبریز تا کندوان حدوداً ۵۲ کیلومتر راه است که اگر ترافیک نباشد، حدود یک ساعت و ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا به مقصد برسید و از زیبایی‌های این روستا لذت ببرید.
دسترسی به کندوان از تبریز آسان است؛ کافی است به سمت شهرستان اسکو حرکت کنید. در جاده اسکو به کندوان تابلوی چایکنار را دنبال کنید تا به شهر اسفنجان برسید. این جاده شما را از کنار رودخانه‌ای زیبا عبور داده و نوید نزدیکی به یک بهشت پنهان را می‌دهد. در طول مسیر از تماشای مناظر اطراف غافل نشوید؛ باغ‌های سرسبز و کوه‌های استوار سهند، همسفرانتان در این سفر خواهند بود. بعد از عبور از اسفنجان خودتان را برای یک دوراهی آماده کنید؛ یک راه به اسکندان می‌رود و راه دیگر به کندوان. برای رسیدن به کندوان باید راه سمت چپ را انتخاب کنید؛ این جاده شما را مستقیم به سمت روستا هدایت می‌کند. بعد از پیچیدن به این جاده حدود بیست دقیقه رانندگی در پیش دارید تا به کندوان برسید. در طول مسیر هر لحظه بیشتر به بافت روستایی و آرامش‌بخش منطقه نزدیک می‌شوید. با دقت به اطراف نگاه کنید؛ تپه‌های سنگی و خانه‌های منحصربه‌فرد کندوان کم‌کم خودشان را نشان می‌دهند.
اگر مبدأ سفرتان تهران است، باید نزدیک به ۶۶۳ کیلومتر و حدود ۸ ساعت رانندگی کنید تا به کندوان برسید. ابتدا وارد اتوبان تهران-کرج شوید و مسیرتان را به سمت قزوین ادامه دهید. مسیر مستقیم اتوبان را تا زنجان و سپس ادامه دهید تا در نهایت به شهر تبریز برسید. از تبریز تا روستای کندوان هم حدود یک ساعت ۱۵ دقیقه راه در پیش دارید. بدون شک این سفر طولانی ارزشش را دارد؛ چرا که قرار است خودتان را برای دیدن یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای ایران آماده کنید.
روستای کندوان به چه چیزی مشهور است؟
کندوان به خاطر معماری صخره‌ای منحصربه‌فردش شهرت جهانی دارد. خانه‌های این روستا که در دل صخره‌ها تراشیده شده‌اند، حاصل فعل و انفعالات آتشفشانی کوه سهند در طول هزاران سال هستند. این پدیده طبیعی منظره‌ای خارق‌العاده و بی‌نظیر را به وجود آورده است که هر ساله گردشگران بسیاری را از داخل و خارج کشور به سوی خود جذب می‌کند. قدمت این روستا به دوران باستان برمی‌گردد و نشان از تمدن و زندگی در دل سنگ دارد.
روستای کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای در جهان است که هنوز هم زندگی به سبک سنتی در آن جریان دارد. برخلاف دیگر روستاهای صخره‌ای که متروکه شده‌اند و بیشتر جنبه تاریخی و موزه‌ای دارند، کندوان همچنان پویا و زنده است و ساکنانش در خانه‌های صخره‌ای خود به زندگی روزمره مشغول هستند. این ویژگی کندوان را به یک مقصد گردشگری منحصربه‌فرد و جذاب تبدیل کرده است. علاوه بر معماری صخره‌ای، آب معدنی گوارای کندوان نیز شهرت فراوانی دارد. این آب که از دل کوه سهند سرچشمه می‌گیرد، به قدری خالص و طبیعی است که بسیاری از گردشگران در سفر به کندوان حتماً چند بطری از آن را با خود به یادگار می‌برند.
معماری روستای کندوان
معماری استثنایی و صخره‌ای کندوان که در زبان ترکی به آن قیَه (به معنی صخره) گفته می‌شود، اصلی‌ترین دلیل شهرت و ماندگاری این روستا است. خانه‌های این روستا که به شکل مخروط‌های سنگی هستند، از جنس سنگ و خاکسترهای آتشفشانی تشکیل شده‌اند و ارتفاع برخی از آن‌ها به ۴۰ متر هم می‌رسد. این مخروط‌های سنگی که در واقع خانه‌های روستاییان هستند، از دور شبیه کندوهای عسل به نظر می‌رسند و زیبایی فوق‌العاده‌ای دارند که نمونه‌اش را در هیچ کجای دیگر نخواهید دید.
هر کدام از این مخروط‌های سنگی، ساختمان‌هایی دو تا چهار طبقه هستند که به طور هوشمندانه‌ای طراحی شده‌اند. طبقه اول معمولاً محل نگهداری دام و آغل حیوانات است؛ در حالی که طبقات دوم و سوم به عنوان محل زندگی خانواده‌ها استفاده می‌شوند. طبقه چهارم نیز به عنوان انباری یا محل نگهداری کاه و یونجه برای دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این طبقات با پله‌های کوچک سنگی از جنس خود کران (خانه‌های صخره‌ای کندوان) به هم مرتبط می‌شوند. معماری پلکانی این خانه‌ها یادآور روستای ماسوله است که با کوچه‌های باریک و پرپیچ‌وخم با پله‌های سنگی، جذابیت خاصی دارد. یکی از ویژگی‌های جالب این خانه‌ها، عایق بودن آن‌ها در برابر سرما و گرما است. در زمستان هوای داخل خانه‌ها گرم و مطبوع است و در تابستان خنک و دلچسب؛ این ویژگی زندگی در این خانه‌ها را در تمام فصول سال راحت و لذت‌بخش می‌کند.
در ادامه می‌خواهیم به طور جداگانه و مفصل با معماری بخش‌های مختلف خانه‌ها و روستا آشنا شویم:
کوچه‌های روستای کندوان
رفت‌وآمد در کوچه‌پس‌کوچه‌های پرشیب روستای کندوان، به کمک پله‌های سنگی آسان‌تر می‌شود. در وسط پله‌ها یک شکاف یا جوی آب ایجاد شده که در زمستان آب برف و باران و در سایر فصول، آب فاضلاب و آب مصرفی خانه‌ها در آن جریان می‌یابد. این سیستم جمع‌آوری و دفع آب، از تجمع آب در کوچه‌ها و ایجاد مشکلات بهداشتی جلوگیری می‌کند.
آبریزگاه در مسیر روستای کندوان
مردم روستا به دلیل جنس آهکی خاک کندوان که آب را جذب نمی‌کند، برای حل مشکل دفع فاضلاب یک آبریزگاه دو طبقه با دو چاه در بیرون از کران‌ها ساخته‌اند. پس از پر شدن یکی از چاه‌ها، فضولات آن خشک شده و به عنوان کود برای باغ و زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود. این روش مدیریت پسماند نه تنها از آلودگی محیط زیست جلوگیری می‌کند، بلکه مواد مغذی مورد نیاز برای کشاورزی را نیز در اختیار روستاییان قرار می‌دهد. این معماری با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و نیازهای ساکنان، راهکارهای نوآورانه‌ای برای زندگی در یک محیط کوهستانی ارائه می‌دهد و به عنوان میراثی ارزشمند، نیازمند حفظ و نگهداری است.
ورودی خانه و درب اصلی
برای ورود به کران‌ها باید از درهای چوبی عبور کرد. این درها معمولاً کوچک و جمع‌وجور هستند و ارتفاعشان از حدود یک و نیم متر تجاوز نمی‌کند. دلیل این محدودیت اندازه، دشواری تراشیدن صخره‌ها و همچنین جلوگیری از ریزش احتمالی سنگ‌ها در صورت بزرگ‌تر بودن درب است. قسمت پایین چارچوب درها که در زبان محلی آستانا نامیده می‌شود، کمی بالاتر از سطح زمین قرار دارد. این طراحی به منظور جلوگیری از ورود آب برف و باران به داخل خانه و همچنین ایجاد تمایز بین فضای داخلی و خارجی خانه انجام شده است.
فضایی به نام دهلیز در کران‌های بزرگ‌تر و پس از ورود به خانه دیده می‌شود که ورودی را به اتاق پذیرایی و نشیمن متصل می‌کند. دهلیز معمولاً با یک دیوار سنگی کوچک از فضای اصلی خانه جدا می‌شود و فضایی برای انجام کارهایی مانند شست‌وشوی ظروف، لباس یا حمام است. دهلیز در کران‌های کوچک‌تر حذف شده و کارهای شست‌وشو در گوشه‌ای از فضای اصلی خانه انجام می‌گیرد. این نشان می‌دهد که معماری کندوان با توجه به ابعاد خانه و نیازهای ساکنان، انعطاف‌پذیر و کاربردی بوده است.
آشپزخانه‌ها
برخی از کران‌ها علاوه بر تنوری که در داخل اتاق اصلی خانه‌ها ساخته شده، یک آشپزخانه یا مطبخ جداگانه نیز در بیرون از فضای اصلی و در دامنه کوه دارند. این آشپزخانه‌ها فضای بیشتری را برای پخت‌وپز و آماده‌سازی غذا در اختیار ساکنان قرار می‌دهند و از انتشار بوی غذا در فضای اصلی خانه جلوگیری می‌کنند.
انباری
انباری که با در زبان محلی با نام گزنه یا صندوق خانه خطاب می‌شود، قسمت دیگری از کران‌ها است که برای نگهداری مواد غذایی و آذوقه خانواده استفاده می‌شود. این انباری‌های کوچک به حفظ مواد غذایی در شرایط مناسب و جلوگیری از فساد آن‌ها کمک می‌کنند.
پنجره‌های خانه‌های کندوانی
کندن نورگیر و پنجره به دلیل ضخامت زیاد دیوارهای کران‌ها (حدود دو تا سه متر در قسمت‌های پایینی) بسیار دشوار بوده است. به همین دلیل پنجره‌ها و نورگیرها در قسمت‌های بالایی کران‌ها ساخته شده‌اند. جنس پنجره‌ها از چوب است و برای جلوگیری از نفوذ برف و باران، داخل دیوار قرار گرفته‌اند. این طراحی ضمن تأمین نور طبیعی برای داخل خانه، از ورود عوامل جوی نامساعد نیز جلوگیری می‌کند.
فضای داخلی خانه‌ها
فضای اصلی خانه‌های صخره‌ای کندوان محلی برای پذیرایی از مهمان، نشیمن و استراحت است. دیوارهای کران‌ها با طاقچه‌هایی به نام رَف تزئین شده‌اند که ظروف، وسایل تزیینی، چراغ، آینه، کتاب و سایر وسایل در آن‌ها قرار می‌گیرند. این طاقچه‌ها علاوه بر جنبه زیبایی، نقش مهمی در سازماندهی و استفاده بهینه از فضا ایفا می‌کنند. سکوهای سنگی در برخی از کران‌ها تراشیده شده‌اند که روی آن‌ها را با گلیم یا جاجیم می‌پوشانند و به عنوان تخت‌خواب استفاده می‌کنند. اتاق پذیرایی نیز معمولاً با انواع گلیم و جاجیم فرش می‌شود. یک گودال به شکل تنور در فضای اصلی خانه‌ها و در کف خانه کنده شده است که هم برای پخت نان و غذا و هم برای گرمایش خانه کاربرد دارد. دود تنور از طریق شیارهای قیفی‌شکل که با ظرافت در دیوار کنده شده‌اند، به بیرون از خانه هدایت می‌شود. این سیستم تهویه طبیعی یکی از ویژگی‌های برجسته معماری کندوان است. همچنین، فضای بزرگ و مسطحی به نام یوک یری در دیوار کنده شده است که برای نگهداری رخت‌خواب و لباس‌ها استفاده می‌شود.
دلیل نامگذاری کندوان
نام روستای کندوان همچون معماری‌اش، ریشه در تاریخ و فرهنگ این منطقه دارد. اگرچه امروزه این روستا را با نام کندوان می‌شناسیم؛ اما در میان قدیمی‌ترها نام کندوجان نیز به این مکان اطلاق می‌شود. این تفاوت در نامگذاری گواهی بر وجود روایات گوناگون در مورد معنای این نام است؛ روایاتی که هر کدام جنبه‌ای از هویت و پیشینه این روستا را نمایان می‌سازند. برخی از زبان‌شناسان بر این باور هستند که کندوان ریشه در زبان ترکی دارد و از ترکیب دو واژه کند”به معنای روستا و وان به عنوان پسوند مکان شکل گرفته است. در مقابل، عده‌ای دیگر اعتقاد دارند که این نام از واژه کندو یا کندی (به زبان محلی) به معنای ظرف نگهداری غلات و پسوند جمع ان به وجود آمده است. روایتی دیگر نام کندوان را برگرفته از واژه Gündoğan (گون دوغان) می‌داند. این واژه در زبان ترکی به معنای محل طلوع آفتاب است و می‌تواند اشاره‌ای به موقعیت جغرافیایی روستا و نورگیری خاص خانه‌های صخره‌ای آن داشته باشد.
نام روستا در یک روایت دیگر کَندجان عنوان می‌شود که از ترکیب کند (روستا) و جان (به معنای جان و پناه) تشکیل شده و معنای کلی آن پناهگاه یا محلی برای محافظت از جان است. به نظر می‌رسد که شباهت ظاهری خانه‌های صخره‌ای کندوان با کندو یا کندی‌های مورد استفاده برای نگهداری غلات، قوی‌ترین دلیل برای نامگذاری این روستا باشد. این کندوها ظرف‌های مخروطی یا استوانه‌ای شکلی بودند که از گل ساخته می‌شدند و شباهت انکارناپذیر آن‌ها با خانه‌های صخره‌ای، می‌تواند الهام‌بخش نامگذاری این روستا بوده باشد. هر کدام از این روایات بخشی از واقعیت را در خود جای داده‌اند و در کنار هم، تصویری کامل‌تر از معنا و مفهوم نام کندوان را به نمایش می‌گذارند. این نام دریچه‌ای به سوی تاریخ، فرهنگ و جغرافیای این روستای شگفت‌انگیز است.
تاریخچه روستای کندوان
تاریخچه روستای کندوان همچون صخره‌های استوارش، قدمتی بس طولانی دارد. باستان‌شناسان در تخمین قدمت این روستا اختلاف نظر دارند؛ برخی آن را به ۳ هزار سال قبل و برخی دیگر به ۶ تا ۷ هزار سال قبل نسبت می‌دهند. اگرچه تاریخ دقیق سکونت در این روستا مشخص نیست؛ اما شکل‌گیری این خانه‌های کله‌قندی سنگی نیازمند گذر سالیان متمادی بوده است. برای درک بهتر تاریخچه کندوان باید به ۱۴۰ هزار سال قبل بازگردیم؛ زمانی که آتشفشان سهند هنوز فعال بود. فوران این آتشفشان سبب شد تا مواد مذاب و گدازه‌ها به دامنه کوه‌ها سرازیر شده و پس از سرد شدن، تپه‌های سنگی را به وجود بیاورند. این خاکسترهای آتشفشانی با گذشت زمان بر روی هم انباشته شدند و تحت تأثیر عوامل طبیعی مانند باد، باران و برف به شکل مخروط‌های سنگی امروزی در آمدند.
گروهی از مردم پس از گذشت سال‌ها وارد این منطقه شدند و به جای تخریب این صخره‌های کله‌قندی، تصمیم گرفتند تا داخل آن‌ها را به عنوان خانه برای خود انتخاب کنند. آن‌ها با ابزارهای ساده و ابتدایی دل صخره‌ها را تراش دادند و خانه‌هایی منحصربه‌فرد را در دل سنگ به وجود آوردند. اینکه این افراد چه کسانی بودند و چگونه به کندوان رسیدند، موضوعی است که در روایات مختلفی بازگو شده است. برخی معتقد هستند که ساکنان اولیه کندوان، عشایر کوه‌های سهند بودند که به تدریج کوچ‌نشینی را رها کرده و در این صخره‌ها ساکن شدند. روایتی دیگر می‌گوید که اهالی روستای حیله‌ور در نزدیکی کندوان مورد حمله مغول‌ها قرار گرفتند و برای حفظ جان خود، به صخره‌های کندوان پناه بردند و در آنجا اسکان گزیدند. داستان دیگری نیز وجود دارد که ساکنان اولیه کندوان را جنگجویانی می‌داند که از موقعیت نفوذناپذیر خانه‌ها در شرایط حساس، به عنوان پناهگاه استفاده می‌کردند.
از میان تمام این روایات، داستان حمله مغول‌ها به روستای حیله‌ور و پناه بردن اهالی آن به کندوان به واقعیت نزدیک‌تر به نظر می‌رسد. جالب است بدانید که در زمان ساخت تونل کندوان-چالوس، از مهارت مردم روستای کندوان در کار در هوای سرد و کندن صخره‌های سخت استفاده شد و به همین دلیل، نام این تونل نیز کندوان گذاشته شده است. امروزه خانه‌های روستای کندوان هم به عنوان اقامتگاه‌های بومگردی در اختیار مسافران قرار می‌گیرند و هم مردم روستا همچنان در داخل آن‌ها زندگی می‌کنند.
آب و هوای روستای کندوان چطور است؟
روستای کندوان با آب و هوایی سرد و کوهستانی شناخته می‌شود. این روستا که در ارتفاع تقریبی ۲۲۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته، اقلیمی نیمه مرطوب را تجربه می‌کند. این ارتفاع بالا باعث شده تا کندوان آب و هوایی متفاوت از دیگر مناطق اطراف داشته باشد و زودتر از نقاط دیگر رنگ و بوی پاییز و زمستان را به خود ببیند. از اواسط شهریور ماه سوز سرما کم‌کم از راه می‌رسد و باران‌های پاییزی، خبر از آمدن فصلی سردتر می‌دهند. سرمای هوا و یخبندان‌های طولانی با نزدیک شدن به زمستان، زندگی را در کندوان دشوار می‌کند. این سرمای طاقت‌فرسا تا اواخر فروردین ماه در روستا ماندگار است؛ اما با فرا رسیدن بهار کم‌کم طراوت و سرسبزی جایگزین سرمای زمستان می‌شود و زیبایی خاصی به کندوان می‌بخشد. کندوان در فصل تابستان به قدری خنک و مطبوع است که نیازی به استفاده از وسایل سرمایشی مانند کولر و پنکه نیست و می‌توانید از هوای خنک و دلپذیر آن نهایت لذت را ببرید.
بهترین زمان سفر به روستای کندوان
اگر به دنبال بهترین زمان برای سفر به روستای کندوان هستید، اواسط بهار تا اواخر تابستان یعنی بازه زمانی اردیبهشت تا مرداد را به شما پیشنهاد می‌کنیم. آب و هوا در این ماه‌ها در معتدل‌ترین حالت خود قرار دارد و طبیعت روستا نیز در اوج زیبایی و سرسبزی است. این بازه فرصتی بی‌نظیر برای لذت بردن از هوای مطبوع و مناظر دیدنی کندوان فراهم می‌کنند. تعداد گردشگران در نیمه دوم سال و با کاهش دما و آغاز یخبندان‌های طولانی به شدت کاهش می‌یابد و روستا حال و هوای خلوت‌تری به خود می‌گیرد. طبیعتاً هزینه‌های سفر و اقامت نیز با کم شدن مسافران به مراتب کمتر می‌شود؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که سرمای هوا و برف و بوران ممکن است مانع از لذت بردن کامل از زیبایی‌های روستا شود و رفت و آمد را نیز کمی دشوار و خطرناک کند. کندوان در فصل بهار و تابستان پر از گردشگران داخلی و خارجی است و یافتن اقامتگاه ممکن است کمی چالش‌برانگیز باشد؛ بنابراین اگر قصد سفر در این فصل‌ها را دارید، حتماً از قبل برای رزرو محل اقامت خود اقدام کنید.
اقامت در روستای کندوان
تماشای بافت منحصربه‌فرد و طبیعت بکر روستای کندوان، هر بیننده‌ای را وسوسه می‌کند تا حداقل یک شب را در این مکان رویایی سپری کند و لذت آن را بچشد. اگر شما هم چنین تصمیمی گرفتید، سه گزینه پیش روی شما قرار دارد:
- چادر زدن در روستا: اگر تجهیزات لازم را به همراه دارید، می‌توانید در پارک نزدیک روستا چادر بزنید و یک شب به‌یادماندنی را در دل طبیعت تجربه کنید؛ اما به یاد داشته باشید که شب‌های کندوان حتی در تابستان هم خنک است. از این رو حتماً لباس گرم به همراه داشته باشید.
- رزرو هتل: این گزینه برای کسانی مناسب است که به دنبال امکانات بیشتر و اقامتی راحت‌تر هستند. هتل لاله کندوان تنها هتل این روستا است که با الهام از معماری صخره‌ای کندوان، در دل کوه ساخته شده و امکاناتی نظیر بوفه صبحانه، رستوران و کافی‌شاپ را در اختیار مهمانان خود قرار می‌دهد. این هتل پنج ستاره با وجود امکانات لوکس، قیمت‌های مناسبی برای اقامت ارائه می‌دهد.
- اقامت در خانه‌های محلی و اقامتگاه‌های بومگردی: اگر می‌خواهید لذت زندگی روستایی را از نزدیک تجربه کنید، اقامتگاه‌های بومگردی بهترین انتخاب برای شما خواهند بود. اقامتگاه‌هایی مانند تورال، داریوش، هما، سهند، کردی گونش، مولایی و اصلانی از جمله محبوب‌ترین اقامتگاه‌های بومگردی در کندوان هستند که توانسته‌اند رضایت گردشگران را جلب کنند. با اقامت در این خانه‌ها می‌توانید طعم زندگی سنتی در کران‌ها را بچشید و با فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی آشنا شوید.
سوغات روستای کندوان چیست؟
سفر به کندوان تنها به دیدن خانه‌های سنگی خلاصه نمی‌شود. این روستا با سوغاتی‌های خوشمزه و جاذبه‌های طبیعی بکر، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند. سفر بدون یادگاری، سفری ناقص است و کندوان با تنوع سوغاتی‌های خود، شما را دست پر به شهرتان بازمی‌گرداند. نخست، عسل طبیعی کندوان به عنوان گوهری ناب و شیرین، زینت‌بخش سفره‌های شما خواهد بود. این عسل که از شهد گل‌های وحشی دامنه سهند به دست می‌آید، طعم و عطر بی‌نظیری دارد و خواص درمانی آن نیز بر هیچ‌کس پوشیده نیست. علاوه بر عسل، لبنیات سنتی کندوان نیز از دیگر سوغاتی‌های خوشمزه این روستا به شمار می‌روند.
پنیر، ماست و کره محلی که با شیر تازه گوسفندان و بزهای منطقه تهیه می‌شوند، طعمی اصیل و بهشتی را به شما هدیه می‌دهند. گردو و بادام کندوان نیز که از محصولات باغ‌های روستا هستند، سرشار از خاصیت بوده و می‌توانند یک میان‌وعده سالم و انرژی‌بخش برای شما باشند. همچنین، دوشاب (شیره انگور)، لواشک و میوه‌های تابستانی مانند زردآلو، آلبالو، گیلاس و آلو نیز از دیگر خوراکی‌های خوشمزه‌ای هستند که می‌توانید به عنوان سوغاتی از کندوان تهیه کنید. علاوه بر خوراکی‌های لذیذ، صنایع دستی کندوان نیز گزینه‌های مناسبی برای خرید سوغاتی هستند. گلیم، جاجیم، ورنی و لباس‌های محلی آذری که با دستان هنرمند زنان روستا بافته می‌شوند، یادگاری ارزشمند از سفر به کندوان خواهند بود. خرید سوغاتی از کندوان، انتخابی بین طعم و هنر است؛ انتخابی که یادآور خاطرات شیرین این سفر خواهد بود.
جاهای دیدنی روستای کندوان
کندوان علاوه بر معماری بی‌نظیر خانه‌های صخره‌ای، جاذبه‌های دیگری نیز دارد که بازدید از آن‌ها لذت سفر را دوچندان می‌کند. این جاذبه‌ها عبارت‌اند از:
طبیعت سرسبز سهند
دامنه کوه سهند با لقب عروس کوه‌های ایران، در فصل بهار و تابستان به اوج زیبایی خود می‌رسد. این منطقه پوشیده از گل‌های رنگارنگ و چمن‌زارهای سرسبز است و منظره‌ای چشم‌نواز را به وجود می‌آورد. گشت و گذار در طبیعت بکر سهند فرصتی است برای تنفس هوای پاک، لذت بردن از آرامش طبیعت و ثبت تصاویری زیبا. فراموش نکنید که دوربین عکاسی خود را همراه داشته باشید؛ زیرا هر گوشه از این طبیعت سوژه‌ای برای عکاسی است. پیاده‌روی در مسیرهای کوهستانی و تماشای چشم‌اندازهای پانوراما، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود.
رودخانه اصلی روستای کندوان
صدای جریان آب رودخانه در همان بدو ورود به روستا به گوش می‌رسد. این رودخانه پرآب، طراوت و سرزندگی را به روستا هدیه می‌دهد. آب‌بازی در رودخانه کندوان به ویژه در فصل گرما لذتی وصف‌ناپذیر دارد؛ تصور کنید پاهای خود را در یک روز گرم تابستانی در آب خنک رودخانه فرو برده‌اید و یک قاچ هندوانه را در آب نوش جان می‌کنید؛ چه لذتی بالاتر از این؟
چشمه آب معدنی کندوان
چشمه آب معدنی کندوان در نزدیکی روستا، از دیرباز مورد توجه مردم محلی و گردشگران بوده است. آب این چشمه سبک و زلال بوده و خواص درمانی دارد. بسیاری از مردم تبریز و شهرهای اطراف برای استفاده از خواص درمانی این آب به کندوان سفر می‌کنند. این چشمه در درهای سرسبز واقع شده و دسترسی به آن آسان است. آب چشمه از طریق شیرهای آب در دسترس عموم قرار دارد.
باغ‌ها و مناطق ییلاقی
اطراف روستای کندوان به دلیل بارش برف و باران فراوان، مملو از باغ‌ها و مناطق ییلاقی سرسبز و باصفا است. درختان میوه بادام، گردو، سیب و نارون در این باغ‌ها به چشم می‌خورند. نشستن زیر سایه این درختان و چیدن میوه‌های تازه از روی شاخه‌ها لذتی خاص دارد؛ البته باید به این نکته توجه داشته باشید که این باغ‌ها متعلق به مردم روستا هستند و برای ورود به آن‌ها بهتر است از صاحبان‌شان اجازه بگیرید. با این حال، تماشای این باغ‌ها و مناطق ییلاقی از دور نیز خالی از لطف نیست.
روستای حیله‌ور
روستای حیله‌ور در فاصله ۲ کیلومتری روستای کندوان، یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی استان آذربایجان شرقی است. در نگاه اول شاید این روستا چیزی جز یک بیابان خشک و بی‌آب‌وعلف به نظر نرسد؛ اما با کمی دقت می‌توانید حفره‌هایی را در زمین مشاهده کنید. این حفره‌ها ورودی خانه‌های روستای حیله‌ور هستند؛ بله! حیله‌ور روستایی در دل زمین است. خانه‌های این روستا مانند خانه‌های کندوان، تماماً با دست کنده‌کاری شده‌اند؛ با این تفاوت که زیر زمین قرار دارند. این خانه‌ها دارای بخش‌های مختلفی مانند مطبخ، اتاق، انباری، تنورخانه و آغل حیوانات هستند. این روستا بر اساس افسانه‌ها در زمان حمله مغولان متروک شده است. بازدید از حیله‌ور تجربه‌ای متفاوت و هیجان‌انگیز خواهد بود.
امکانات رفاهی روستای کندوان
روستای کندوان با چهره بدوی و ساده خود، شاید در نگاه اول این تصور را ایجاد کند که از امکانات رفاهی مدرن بی‌بهره است؛ اما این تصور کاملاً اشتباه است. کندوان با وجود حفظ اصالت و بافت تاریخی خود، به امکانات رفاهی کاملی مجهز شده است که زندگی را برای ساکنان و بازدیدکنندگان آسان و دلپذیر می‌سازد. آب لوله‌کشی بهداشتی و برق سراسری در تمامی خانه‌ها و کران‌ها جریان دارد و نیازهای اولیه زندگی را به طور کامل پوشش می‌دهد. علاوه بر این، سیستم جمع‌آوری زباله به صورت منظم در روستا فعال است و به حفظ پاکیزگی و سلامت محیط زیست کمک شایانی می‌کند.
امکانات متنوعی برای رفاه حال گردشگران و تأمین نیازهای روزمره در روستا فراهم شده است. بوفه‌ها و رستوران‌های متعدد با ارائه غذاهای محلی و سنتی، پذیرای مهمانان هستند و تجربه‌ای لذت‌بخش از طعم‌های اصیل آذربایجانی را برای آن‌ها رقم می‌زنند. سوپرمارکت‌ها و مغازه‌های سوغات‌فروشی نیز در داخل روستا قرار دارند و امکان خرید مواد غذایی، لوازم بهداشتی و سوغاتی‌های یادگاری را برای گردشگران فراهم می‌آورند. سرویس بهداشتی عمومی تمیز و مجهز، مسجد برای انجام فرایض دینی، پارک و وسایل بازی کودکان برای سرگرمی و تفریح کودکان، آلاچیق‌های متعدد برای استراحت و لذت بردن از فضای باز و درمانگاه و داروخانه برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی همگی در داخل روستا در دسترس هستند و خیال بازدیدکنندگان را از هر نظر آسوده می‌سازند.
سخن پایانی
روستای کندوان تبریز به عنوان نگینی درخشان در دل صخره‌ها، فراتر از یک جاذبه گردشگری صرف، نمادی از زندگی در هماهنگی با طبیعت و تاریخ است. این روستا با حفظ بافت سنتی و اصالت خود توانسته امکانات رفاهی مدرن را نیز در خود جای دهد و تجربه‌ای بی‌نظیر از سفر را برای بازدیدکنندگان رقم بزند. کندوان قصه‌ای است از استقامت و پایداری، از زندگی در دل سختی‌ها و خلق زیبایی‌ها. قدم زدن در کوچه‌های باریک این روستا، تماشای خانه‌های صخره‌ای منحصربه‌فرد و لمس زندگی جاری در آن هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد. سفر به کندوان فرصتی است برای رهایی از هیاهوی شهر، غرق شدن در آرامش طبیعت و تجربه زندگی به سبکی متفاوت. از شما دعوت می‌کنیم که با سفر به این روستای شگفت‌انگیز، خاطراتی فراموش‌نشدنی را برای خود رقم بزنید. لطفاً دیدگاه‌ها، نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود از سفر به روستای کندوان را در بخش نظرات سایت با ما و سایر علاقه‌مندان به این روستا به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.