مبینا قراباغی غار گبر (یا غار گبری) یکی از غارهای آهکی مهم استان فارس است که در ارتفاعی در حدود ۲,۱۰۶ متر از سطح دریا واقع شده است. دهانه غار تا حدودی کوچک است و توسط سنگ‌ها به‌خوبی پوشیده شده، به‌طوری که از بیرون خیلی محسوس نیست. داخل غار ستون‌های استالاگمیت و استالاکتیت بلند دیده می‌شوند و قطرات ریزش آب از سقف غار در نقطه‌ای جمع شده‌اند تا جایی که خمره‌ای طبیعی تشکیل شده و گفته می‌شود آب آن قابل آشامیدن است. وجه نام‌گذاری «گبر» یا «گبری» به این غار، غالبا به حضور زرتشتیان در آن ارجاع دارد. گفته می‌شود زرتشتیانی که در زمان حملات اعراب در منطقه فارس بودند، از این مکان کوهستانی به‌عنوان پناهگاه استفاده کرده‌اند.
اطلاعات کلی غار گبر
اگر می‌خواهید قبل از مشخص کردن مسیر، تصویر روشنی از موقعیت، ابعاد و میزان دشواری دسترسی به غار گبر داشته باشید، خلاصه‌ترین و قابل‌اعتمادترین اطلاعات در جدول زیر گردآوری شده است:
| شاخص | اطلاعات |
| استان | فارس |
| نزدیک‌ترین شهر | استهبان (نزدیکی روستای دهویه/رونیز) |
| ارتفاع دهانه از سطح دریا | حدود ۲,۱۰۶ متر |
| طول تقریبی غار | ۸۰ متر |
| قدمت یافته‌های باستان‌شناسی | آثار و کوزه‌هایی با احتمال متعلق بودن به دوره‌های هخامنشی و ساسانی |
| سختی مسیر دسترسی | سطح متوسط |
تاریخچه غار گبر
غار گبر یا غار گبری، ریشه تاریخی روشنی دارد که با زرتشتیان مرتبط است. بر اساس روایات محلی و مستندات تاریخی، زرتشتیانی که در دوره پس از فتح فارس به فرماندهی «ساریه ابن زنیم کنعانی» می‌زیستند، این غار را به‌عنوان پناهگاه انتخاب کرده‌اند، چرا که منطقه‌ای صعب‌العبور بوده اما در عین حال امکان مبادله با کاروان‌روها را فراهم می‌کرده است. از نظر معنایی، واژه «گبر» در زبان پهلوی به معنای «مرد» است و بعدها به‌صورت بار معنایی مذهبی (زرتشتی) به‌کار رفته است. برخی منابع نیز اشاره دارند که خمره‌های آبی که در داخل غار وجود داشته‌اند، بازتاب زندگی روزمره اهالی آن دوره هستند، اما متاسفانه برخی از این خمره‌ها به سرقت رفته‌اند.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
غار گبر یک فضای غارشناسی نسبتا ساده اما چشم‌نواز دارد؛ چنانچه بر اساس نقشه‌برداری انجام شده در تاریخ 07/07/1391 توسط تیم غارنوردی محلی، غار عمدتا شامل یک تالار بزرگ است و هیچ شاخه جانبی پیچیده‌ای ندارد. سقف این تالار با قندیل‌های استالاکتیت، و کف آن با ستون‌های استالاگمیت (ارتفاع حدود ۶ تا ۸ متر) آراسته شده‌اند. درون غار، قطرات آب آهکی از سقف چکه کرده و بر روی یک ستون طبیعی جمع می‌شوند که به شکل «خمره بزرگ» درآمده است. از دید برخی از غارنوردان، هیچ مسیر فرعی دشواری برای پیمایش داخل غار وجود ندارد؛ بنابراین، بازدید از این غار تقریبا بدون نیاز به تجهیزات فنی می‌تواند انجام شود. تیم نقشه‌برداری نیز تاکید کرده که عبور از غار نیازی به ابزار غارنوردی ندارد.
شرایط بازدید از غار گبر
بازدید از غار گبر نیازمند آمادگی اولیه و رعایت چند نکته ایمنی است. دهانه غار در ارتفاع بالایی نسبت به دشت قرار دارد و مسیر رسیدن به آن کمی سنگلاخی و شیب‌دار است؛ بنابراین استفاده از کفش مناسب کوهنوردی، دستکش سبک و همراه داشتن آب آشامیدنی توصیه می‌شود. بخش‌های داخلی غار کاملا تاریک است و رطوبت آن نسبت به محیط بیرون بیشتر است، به همین دلیل چراغ پیشانی یا چراغ‌قوه با باتری اضافه از مهم‌ترین تجهیزات بازدید به‌شمار می‌آید. برخی قسمت‌ها سقف پایین‌تری دارند و حرکت در آن‌ها باید با دقت انجام شود.
به علت شکنندگی سازه‌های آهکی و وجود آثار تاریخی داخل غار، ورود گروهی یا همراهی با راهنمای محلی انتخاب مناسب‌تری است. همچنین بهتر است برنامه بازدید را در روزهای بارانی تنظیم نکنید؛ زیرا شیب ورودی لغزنده می‌شود و امکان لغزش افزایش می‌یابد. پیش از حرکت نیز هماهنگی با افراد بومی یا راهنمایان منطقه برای دریافت اطلاعات تازه درباره وضعیت مسیر، به داشتن بازدیدی ایمن و مسئولانه کمک می‌کند.
آدرس و نحوه دسترسی به غار گبر
غار گبر، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در استان فارس و در مسیر جاده استهبان–شیراز قرار دارد و حدود ۳۰ کیلومتر از این محور فاصله می‌گیرد. نزدیک‌ترین روستا به این غار، «دهویه» در بخش رونیز علیا است. دهانه غار در ارتفاع ۲,۱۰۶ متر از سطح دریا واقع شده و برای رسیدن به آن، ابتدا باید مسیر را با خودرو تا پای کوه طی کنید. از این نقطه به بعد، بخشی از راه به صورت کوه‌پیمایی بر روی یال و پاکوب ادامه دارد و در نهایت به ورودی نسبتا صعب‌العبور غار می‌رسید. طبق بازخوردهای دریافتی از برخی گروه‌های کوهنوردی، پیمایش این مسیر تا دهانه غار حدود یک ساعت زمان می‌برد. همچنین توجه داشته باشید که بخش‌هایی از مسیر فاقد تابلو و علامت‌گذاری مشخص است؛ بنابراین، استفاده از راهنمای محلی می‌تواند نقش مهمی در مسیریابی و افزایش ایمنی داشته باشد.
آدرس غار گبر: استان فارس، شهرستان استهبان، بخش رونیز (رونیز علیا)، روستای دهویه، نزدیک روستای عباس‌آباد، دامنه کوه مقابل روستا، غار گبر
سخن پایانی
اکنون که مسیر و شرایط بازدید از غار گبر استهبان را می‌دانید، می‌توانید با اطمینان برنامه‌ریزی کنید و از مسیر حدود یک ساعت کوه‌پیمایی تا دهانه غار و دیدن سازه‌های آهکی و آثار تاریخی آن بهره‌مند شوید. همراه داشتن تجهیزات مناسب و رعایت نکات ایمنی، بازدید شما از این غار را ایمن و موثر خواهد کرد. آیا تجربه یا نکته‌ای درباره بازدید از این غار دارید؟ همین حالا آن را با ما و دیگران در بخش نظرات به اشتراک بگذارید تا شاید به جامعه گردشگران کمکی کرده باشید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.