مبینا قراباغی هیچ می‌دانید بلندترین آبشار لرستان در کدام نقطه از زاگرس قرار دارد؟ یا اینکه چرا آبشار برنجه را یکی از مرتفع‌ترین آبشارهای ایران می‌دانند؟ اول اینکه آبشار برنجه یا «تاف برنجه» در نزدیکی منطقه شول‌آباد واقع شده است؛ ثانیا، این آبشار با ارتفاعی نزدیک به ۷۵۰ متر، از دل کوه‌های مرتفع زاگرس فرو می‌ریزد و در فصل بهار بیشترین آبدهی را دارد. اگر می‌خواهید با موقعیت، مسیر دسترسی، بهترین زمان سفر، تفریحات رایج و دیدنی‌های اطراف آبشار برنجه شول‌آباد آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید تا نکات مهم بازدید از بلندترین آبشار لرستان را مرور کنیم.
معرفی آبشار برنجه شول آباد
آبشار شول‌آباد که در میان مردم محلی با نام «تاف برنجه» نیز شناخته می‌شود، در بخش زز و ماهرو از شهرستان الیگودرز در استان لرستان قرار دارد. این آبشار از دامنه‌های کوه برنجه با ارتفاع حدود ۳,۵۰۰ متر سرچشمه می‌گیرد و در سه پله صخره‌ای از دل کوه‌های زاگرس فرو می‌ریزد. بر اساس منابع مختلف، ارتفاع نهایی آبشار بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ متر برآورد شده است؛ البته برخی منابع، عدد تقریبی ۷۵۰ متر را برای آن ثبت کرده‌اند.
منشا اصلی آب آبشار، برف‌های ذوب‌شده ارتفاعات و چشمه‌های کوهستانی است که در فصل‌های بهار و اوایل تابستان بیشترین حجم جریان را خواهید دید. اطراف آبشار پوشیده از درختان بلوط زاگرسی، صخره‌های آهکی و گیاهان کوهستانی است و چشم‌اندازی تماشایی از طبیعت بکر لرستان را پیش رویتان قرار می‌دهد. نام محلی «تاف» در گویش لُری به‌معنای سرازیر شدن آب از بلندی است و جلوه‌ای از فرهنگ بومی مردم منطقه را به شما نشان می‌دهد.
آبشار برنجه شول آباد کجاست؟
آبشار برنجه در استان لرستان، شهرستان الیگودرز، بخش شول‌آباد و در ۶ تا حدود ۱۰ کیلومتر غرب روستای پیرامام قرار دارد. سرچشمه آن از کوه برنجه با ارتفاع حدود ۳,۵۰۰ متر است و مسیر آن در سه پلکان از دل کوهستان زاگرس فرو می‌ریزد. فاصله آن تا مرکز شهرستان الیگودرز تقریبا ۹۰ تا ۹۷ کیلومتر است.
آدرس آبشار برنجه: استان لرستان، شهرستان الیگودرز، منطقه شول‌آباد، بخش زز و ماهرو، حدود ۶ کیلومتری غرب روستای پیرامام
مسیر دسترسی به آبشار برنجه شول آباد
برای دسترسی به آبشار برنجه شول‌آباد، ابتدا باید از شهر الیگودرز به سمت بخش شول‌آباد حرکت کنید. پس از ورود به جاده شول‌آباد، مسیر فرعی به سمت روستای پیرامام را بپیمایید. از روستا تا ابتدای مسیر پیاده‌روی حدود ۶ کیلومتر فاصله خواهید داشت. توجه داشته باشید که مسیر این جاده خاکی و کوهستانی است و خودرو شما را تا نزدیکی آبشار به‌طور کامل نمی‌رساند؛ بنابراین، بخش پایانی مسیر را باید با پای پیاده طی کنید.
بهترین زمان سفر به آبشار برنجه شول آباد
بهترین زمان سفر شما به آبشار شول‌آباد بی‌تردید فصل بهار، به‌ویژه اردیبهشت‌ماه است. در این زمان، برف‌های انباشته زمستانی ارتفاعات زاگرس ذوب می‌شوند و جریان آب آبشار به بیشترین میزان خود می‌رسد. در نتیجه، صدای ریزش پرقدرت آب از صخره‌های مرتفع در دل کوهستان، چشم‌اندازی خیره‌کننده و پرانرژی پیش رویتان قرار می‌دهد. طبیعت اطراف نیز در اردیبهشت‌ماه به اوج سرسبزی می‌رسد؛ دامنه‌ها را پوشیده از گیاهان معطر کوهستانی و گل‌های وحشی، از جمله لاله‌های واژگون خواهید دید که جلوه‌ای بی‌بدیل به چشم‌انداز منطقه می‌بخشند. در همین زمان، آب‌وهوا معتدل و دلپذیر است و مسیرهای کوهستانی خشک‌تر و ایمن‌تر از روزهای بارانی فروردین خواهند بود؛ بنابراین، با سفر در اردیبهشت می‌توانید شکوه آبشار و طراوت بهار لرستان را به‌خوبی لمس کنید.
تفریحات آبشار برنجه شول آباد
آبشار شول‌آباد، با ارتفاع حدود ۸۰ متر، فضایی بکر برای گردشگران طبیعت‌دوست فراهم کرده است. در اطراف آن می‌توانید به تفریحاتی چون آب‌تنی در حوضچه‌های زلال پایین‌دست آبشار، عکاسی از صخره‌های پلکانی، برپایی کمپ‌های کوتاه‌مدت و کوهنوردی در ارتفاعات برنجه بپردازید. در فصل بهار، دامنه‌های اطراف آبشار برنجه را پوشیده از لاله‌های واژگون خواهید دید و روستاهای قدیمی شول‌آباد با بافت سنتی و مردمان مهمان‌نوازشان، مقصدی دلپذیر برای شما خواهند بود. اگر می‌خواهید بدانید بهترین نقاط برای آب‌تنی، عکاسی یا کمپینگ در اطراف این آبشار کجاست و در چه فصلی می‌توانید لاله‌های واژگون را ببینید، در ادامه همراه ما باشید تا در بخش‌های بعدی درباره هر یک از این تفریحات توضیح دهیم.
آب‌تنی
در نزدیکی آبشار شول‌آباد و در حوضچه‌های رودخانه جاری از آن، می‌توانید به آب‌تنی بپردازید؛ یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌های گردشگری این منطقه. در فصل بهار و اوایل تابستان، زمانی که حجم آب به اوج می‌رسد، دمای خنک جریان به شما امکان شنا یا نشستن کنار آب را می‌دهد تا خستگی مسیر را از تن بیرون کنید. بااین‌حال، باید توجه داشته باشید که مسیر دسترسی به آبشار به‌طور کامل آسفالت نیست و برای آب‌تنی ایمن لازم است کفش مناسب به همراه داشته باشید و از عمق و شدت جریان آب آگاه باشید.
عکاسی
در ارتفاع حدود ۳,۵۰۰ متری و با منظره‌ای پله‌ای، آبشار برنجه شول‌آباد یکی از بهترین مکان‌ها برای عکاسی شماست. این آبشار سه‌پله‌ای و فصلی با ارتفاعی بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ متر، موقعیتی مناسب برای ثبت تصاویر از آب در حال سقوط، مه صبحگاهی و پوشش گیاهی متنوع در اختیارتان قرار می‌دهد. بهتر است در نخستین ساعات صبح یا حوالی غروب عکاسی کنید تا نور ملایم خورشید به ترسیم بهتر ساختار آبشار کمک کند و از بازتاب‌های شدید جلوگیری شود. همچنین، از آنجا که مسیر دسترسی به آبشار ناهموار است، پیشنهاد می‌شود سه‌پایه سبک، لنز واید و باتری یدک همراه داشته باشید.
پیک‌نیک و کمپینگ
در اطراف آبشار شول‌آباد، یکی از بلندترین و زیباترین آبشارهای ایران، می‌توانید با انتخاب منطقه‌ای امن و مسطح، پیک‌نیک یا شب‌مانی در چادر را تجربه کنید. برای پیک‌نیک، بهتر است محوطه‌ای نزدیک رودخانه زز و آبشار برنجه را انتخاب کنید؛ جایی که فضای سرسبز اطراف، امکان نشستن روی زیرانداز، صرف غذا و استراحت را برایتان فراهم می‌کند. اگر قصد کمپینگ دارید، توجه داشته باشید که منطقه پیرامام امکانات رفاهی چندانی ندارد و مسیر دسترسی تا حدودی ناهموار است. بنابراین، هر چه به آبشار نزدیک‌تر شوید، به امکانات کمتری دسترسی خواهید داشت؛ پس حتما کیسه‌خواب، چادر مسافرتی، آب آشامیدنی، کیسه‌زباله و کفش مناسب به همراه داشته باشید.
کوهنوردی و سنگ‌نوردی
منطقه پیرامام و دامنه کوه برنجه در حوالی آبشار شول‌آباد، به‌دلیل پوشش جنگلی و ارتفاع زیاد، یکی از مناسب‌ترین نقاط برای کوهنوردی و سنگ‌نوردی شماست. این کوه با ارتفاع حدود ۳٬۵۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد و خودِ آبشار نیز که در سه پله از دامنه کوه سرازیر می‌شود، حدود ۷۵۰ متر ارتفاع دارد. برای آغاز مسیر، باید از روستای پیرامام در بخش شول‌آباد حرکت کنید؛ پس از طی جاده‌ای خاکی و ادامه مسیر به‌صورت پیاده در راهی ناهموار، به نزدیکی آبشار خواهید رسید. اگر قصد سنگ‌نوردی یا صعود دیواره را دارید، حتما تجهیزات ایمنی مانند کلاه، کمربند، طناب و کفش کوهستان همراه داشته باشید و از وضعیت زمین از نظر سنگ‌های سست یا لغزندگی اطمینان حاصل کنید.
لاله‌های واژگون
دشت لاله‌های واژگون «دالانی» در جنوب‌شرقی الیگودرز و در مسیر جاده شول‌آباد قرار دارد و پهنه‌ای حدود ۲٬۹۰۰ هکتار از دامنه‌های زاگرس را در بر می‌گیرد. این رویشگاه طبیعی در فاصله ۳۵ تا ۳۷ کیلومتری از شهر الیگودرز واقع شده و با عبور از روستاهای چشمه‌پر و خلیل‌آباد یا خیرآباد می‌توانید به آن دسترسی پیدا کنید. بهترین زمان بازدید از این دشت، از اواسط اردیبهشت تا اواخر خردادماه است؛ زمانی که شیب‌های منطقه به فرشی سرخ و طلایی از لاله‌های واژگون تبدیل می‌شوند و فرصت مناسبی برای عکاسی و پیاده‌روی سبک فراهم می‌کنند. توجه داشته باشید که این منطقه در محل دشت فاقد امکانات رفاهی گسترده است.
روستاگردی
روستاگردی در حوالی آبشار برنجه شول‌آباد مجالی جهت آشنایی با فرهنگ بختیاری و زندگی روستایی در نظر گرفته می‌شود. نزدیک‌ترین روستا، پیرامام، روستایی تاریخی با آرامگاه محلی و جمعیتی حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ نفر است که در فاصله تقریبی ۲ تا ۶ کیلومتری از آبشار قرار دارد و مسیر اصلی دسترسی شما به آبشار و مسیرهای کوهپیمایی محسوب می‌شود. هنگام بازدید، می‌توانید در کوچه‌های سنگ‌فرش قدم بزنید، با کشاورزان محلی گفتگو کنید، صنایع‌دستی مانند قالیچه‌های دست‌باف یا فرآورده‌های لبنی تهیه کنید و نان تنوری تازه را امتحان کنید. از آنجا که مسیرهای فرعی خاکی و امکانات رفاهی محدود هستند، بهتر است پیش از سفر برای آب، خوراک و محل اقامت (اقامتگاه بوم‌گردی یا چادر) برنامه‌ریزی کنید.
جاذبه‌های دیدنی اطراف آبشار برنجه شول آباد
در اطراف آبشار برنجه شول‌آباد، چند جاذبه مهم لرستان وجود دارد که بازدید از آن‌ها سفر شما را کامل‌تر می‌کند. می‌توانید به دریاچه گهر در جنوب شرقی دورود، یکی از مرتفع‌ترین دریاچه‌های کوهستانی ایران که از مسیر الیگودرز قابل دسترسی است، سر بزنید. آبشار بیشه را نیز در نزدیکی ایستگاه راه‌آهن بیشه و در فاصله حدود ۱۲۰ کیلومتری از شول‌آباد می‌توانید مشاهده کنید که از مرتفع‌ترین آبشارهای کشور به‌شمار می‌رود. همچنین، قلعه فلک‌الافلاک در مرکز خرم‌آباد، یادگاری از دوره ساسانی و از مهم‌ترین آثار تاریخی استان است که بازدید از آن را نباید از دست بدهید. در ادامه، هر یک از این جاذبه‌ها را به‌طور جداگانه معرفی خواهیم کرد.
دریاچه گهر
دریاچه گهر، واقع در منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه استان لرستان، یکی از بزرگ‌ترین و پُرآب‌ترین دریاچه‌های کوهستانی ایران است که می‌توانید از آن بازدید کنید. ارتفاع سطح آب این دریاچه حدود ۲٬۳۵۰ تا ۲٬۴۰۰ متر از سطح دریا است، طول تقریبی آن ۱٫۲ تا ۱٫۷ کیلومتر و وسعت بخش اصلی آن نزدیک ۸۵ هکتار برآورد می‌شود؛ بیشترین عمق آن نیز تا حدود ۲۸ متر است. گهر از دو بخش تشکیل شده است: گهر بزرگ یا کله‌گهر و گهر کوچک یا کره‌گهر، و آب شِیرین آن از چشمه‌ها و روان‌آب‌های کوهستانی تامین می‌شود، به‌طوری که سطح آب در بیشتر فصول سال پایدار است. برای دسترسی به دریاچه باید از شهر دورود و مسیرهای خاکی کوهستانی عبور کنید و پیش از سفر وضعیت راه و مجوزهای محیط‌زیستی را بررسی کنید.
فاصله از آبشار برنجه: حدود ۱۸۶ کیلومتر
آدرس دریاچه گهر: استان لرستان، شهرستان دورود، منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه، جنوب‌ِشرقیِ دورود
آبشار بیشه
آبشار بیشه در شهرستان دورود استان لرستان و نزدیکی روستای «ایستگاه بیشه» قرار دارد که می‌توانید از آن بازدید کنید. ارتفاع اصلی آبشار حدود ۴۸ متر و عرض تاجش نزدیک ۱۰ تا ۲۰ متر است و پس از برخورد آب به زمین، جریان آن حدود ۱۰ متر ادامه یافته و به رودخانه سزار می‌پیوندد. دسترسی به آبشار با قطار مسیر دورود–اندیمشک یا قطار سراسری و همچنین با خودروی سواری از دورود یا خرم‌آباد امکان‌پذیر است. برای بازدید، مسیرهای پیاده‌روی کوتاه، نقاط عکاسی و ایمنی کنار صخره‌ها را رعایت کنید و اگر از قطار استفاده می‌کنید، برنامه حرکت خود را پیش از سفر بررسی کنید.
فاصله از آبشار برنجه: حدود ۱۱۶ کیلومتر
آدرس آبشار بیشه: استان لرستان، شهرستان دورود، بخش پاپی، دهستان سپیددشت، روستای بیشه
قلعه فلک‌الافلاک
قلعه فلک‌الافلاک در تپه‌ای مشرف به مرکز خرم‌آباد قرار دارد و می‌توانید از این اثر برجسته دوره ساسانی بازدید کنید. این سازه مستطیل‌گون با پلان نامنظم، حدود ۵٬۳۰۰ متر مربع مساحت دارد، دارای ۸ برج (که در منابع محلی به نام «دوازده‌برجی» نیز شناخته می‌شود)، دو حیاط اصلی و بلندترین دیوار آن حدود ۲۲ تا ۲۲.۵ متر ارتفاع دارد. داخل قلعه مجموعه‌ای از تالارها، چاهی حدود ۴۰ متری و سازه‌های الحاقی از دوره‌های بعد (صفویه و قاجار) مشاهده خواهید کرد. این قلعه با شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و مرمت‌های گسترده آن، از جمله بازسازی بخش‌هایی از برج‌ها و دیوارها، در سال‌های اخیر به‌ویژه حدود سال ۱۳۸۹ (هـ.ش) انجام شده است.
فاصله از آبشار برنجه: حدود ۱۴۰–۱۵۰ کیلومتر
آدرس قلعه فلک‌الافلاک: استان لرستان، شهر خرم‌آباد، محله علوی، خیابان امام خمینی (دوازده‌بُرجی)
نکات مهم سفر به آبشار برنجه شول آباد
برای بازدید از آبشار شول‌آباد در استان لرستان، توجه به برخی نکات کلیدی می‌تواند سفر شما را ایمن‌تر و دلچسب‌تر کند:
مسیر رسیدن: پس از حرکت به سمت شهرستان الیگودرز در استان لرستان، وارد محور «الیگودرز ⟵ شول‌آباد ⟵ فرعی پیرامام» شوید؛ فاصله تا روستای پیرامام حدود ۶ کیلومتر است و پس از آن مسیر خاکی و ناهموار پیاده‌روی شما را به آبشار برنجه شول‌آباد می‌رساند.
انتخاب فصل مناسب: بهترین زمان بازدید، از اواخر اسفند تا اوایل خرداد است که آبشار پرآب بوده و طبیعت اطراف آن در اوج سرسبزی قرار دارد.
تجهیزات ضروری: مسیر بسیار ناهموار و در برخی بخش‌ها شیب دارد؛ حتما کفش مناسب پیاده‌روی، لباس گرم، آب کافی، کیسه زباله و باتوم یا عصا همراه داشته باشید.
محدودیت امکانات رفاهی: در نزدیکی آبشار هیچ تاسیسات گردشگری یا فروشگاه خدماتی مجهزی وجود ندارد؛ بنابراین مواد غذایی، نوشیدنی و وسایل یدکی را از قبل تامین گردد.
احترام به محیط‌زیست: منطقه یکی از زیستگاه‌های بکر زاگرس است؛ لطفا از رهاسازی زباله، روشن کردن آتش و تخریب پوشش گیاهی خودداری کنید، زیرا این منطقه میراثی ارزشمند برای نسل‌های آینده است.
توصیه برای همراهان با محدودیت حرکتی: به‌دلیل شیب و سنگلاخی بودن مسیر، عبور برای سالمندان، کودکان و افراد با محدودیت حرکتی دشوار است و باید پیش از حرکت، آمادگی جسمانی همراهان سنجیده شود.
سخن پایانی
آبشار برنجه شول‌آباد با ارتفاع نزدیک به ۷۵۰ متر، بلندترین آبشار لرستان و یکی از شگفتی‌های طبیعی ایران در دل زاگرس است که می‌توانید از آن بازدید کنید. مسیر دسترسی به آبشار سخت اما تماشایی است و چشم‌انداز کوه‌های سبز و صدای ریزش آب از صخره‌ها، تجربه‌ای به‌یادماندنی برای شما فراهم می‌کند. بهترین فصل بازدید، بهار است و رعایت نکات ایمنی در مسیر، آرامش سفر شما را تضمین می‌کند. اگر تجربه‌ای از سفر به این منطقه دارید یا نکته‌ای برای دیگر گردشگران مفید می‌دانید، در بخش دیدگاه‌ها بنویسید و تجربه‌تان را با دیگران به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
ثبت دیدگاه اولین نفر باشید که نظر می‌دهید.